schooien endeschoolmeesters, Middelbvrgh: R. Schilders,
8 april 1591 (UB Leiden). Vgl. A. Dekker, 'Het ontstaan en
de ordonnantie op de scholen van 1591 te Middelburg',
in: Archief. Mededelingen van hetZeeuwsch Genootschap
der Wetenschappen 1941-1942, 21-34.
9. J.G. Voegler, 'Geschiedenis van het Middelburgsch Gym
nasium van 1365-1894', in: Archief, uitgegeven door het
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen 7 (1894),
203-553, i.h.b. 358. Ook verschenen als overdruk met
eigen paginering (Middelburg 1894), 60. Vgl. Meertens
(n. 7), 433, onder verwijzing naar de Notulen van de
Staten van Zeeland (1591), 144-145.
10. Bekend is de uitspraak van Martinus Lydius uit 1587:
"Dese luiden hebben ons Vlaenderen en Brabant doen
verliesen, en se sullen, ten sy 'er de voorsichtige Magi-
straet in voorsie, ons ook Hollandt en Zeelandt doen
verliesen." Groenhuis, De Predikanten. De sociale positie
van de gereformeerde predikanten in de Republiek der
Verenigde Nederlanden voor1700 (Utrecht 1977), 112.
11. Is hier wellicht sprake van een verschrijving voor bijvoor
beeld de veel vaker voorkomende naam Regius?
12. H.M. Kesteioo, 'De Stadsrekeningen van Middelburg IV:
1550-1600', in: Archief van het Zeeuwsch Genootschap
der Wetenschappen 1 (1894) eerste stuk, 88: in 1592
werd aan Murdison 30 gage over negen maanden
uitgekeerd. In 1593 ontving hij £45. In 1594 ontving
Murdison nog eens een extra bedrag van 8:6:8 voor een
reis naar Schotland. Zie over hem: J.P.N. Land, Schotsche
wijsgeeren aan Nederlandsche hoogeseholen (Versl. en
Meded. d. Kon. Ak. v. Wet., afd. Letterk., 2de r., 7 (1878),
168-184; 172).
13. Kesteioo (n. 12), 88.
14. Meertens (n. 7), 433, verwijst aangaande Jacobus Gru-
terus naar P. de la Rue, Geletterd Zeeland (Middelburg
1741), 541, die van hem zegt dat hij "toen ter tyd in de
Grieksche en Latynsche taalkunde niemand der Nederlan
deren behoefde te wyken". Zie ook C. de Waard in: Nieuw
Nederiandsch Biographisch Woordenboek, 1 (1911), kol.
506-508. Gruterus correspondeerde o.a. met Petrus Sci-
verius en Hugo de Groot. Hij moet niet verward worden
met zijn gelijknamige neef Jacobus Gruterus (1615-
1652), de zoon van zijn broer Petrus, die van 1648 tot
1652 preceptor was van de Latijnse School te Middelburg
en die een natuurfilosofisch werk van Francis Bacon in
het Latijn vertaalde en uitgaf onder de titel Sylva syiva-
rum, sive historia naturalis (1648).
15. Voegler (n. 9), 360, onder verwijzing naar Petri Gruteri,
Epistolarum centuria secunda (Amsterdam 1629), 217:
gedrukte brief van Reynier Gruterus, d.d. 18 juni 1593.
16. Frijhoff (n. 1), 32. Zie ook Voegler (n. 9), 359: rekening
1596: "J. Murdison over een jaar, mitsgaders van 't doen
van de publique latynsche lessen 73 ponden, 6 schel
lingen, 8 groten." Ibidem, 365: 1605: 100 gulden voor "de
lessen in de cataechismo, die Ds. Johannes Isenbach tot
hier gedaen heeft."
17. Kesteioo (n. 12), 72.
18. Kesteioo (n. 12), 87:'Diverse theses ter ordonantie van de
gecomitteerde tot beleijt van de Latijnse Schole'.
19. lacobus Vervestius, Summa Physicae Thesibus Compre-
hensa (Middelbvrgh: R. Schilders, 1591). Enig bekende
exemplaar in Trinity College, Dublin.
20. Otterspeer (n. 2), 65.
21. Otterspeer (n. 2), 66. Een dergelijke organisatorische
verwevenheid tussen de Latijnse en de lllustre School
bestond aanvankelijk ook te Harderwijk. In die stad werd
deze band pas in 1647 verbroken, bij de omvorming van
de lllustre School tot een echte universiteit. Vgl. Mein-
dert Evers, 'The lllustre School at Harderwijk', in: Lias 12
(1985), 81-113, i.h.b. 84.
22. lacobus Vervestius, Disputationum theologicarum repeti-
tarum trigesima sexta, de bonis operibus et meritis eorum
[praeside Francisco Gomaro] (Lugduni Batavorum 1599)
en idem, Disputationum theologicarum repetitarum vige-
sima sexta, de passione et morte Christi [praeside Lucas
Trelcatio] (Lugduni Batavorum 1599).
23. Bron: lijst van predikanten te Waarde op internet.
24. Paul Nève, 'Disputations of Scots Students Attending Uni
versities in The Northern Netherlands', in: W.M. Gordon Et
T.D. Fergus (eds), Legal history in the makingproceedings
of the Ninth British Legal History Conference, Glasgow,
1989 (London 1991), 95-108, i.h.b. 102.
25. Molhuysen (n. 3), 400*.
26. Zie Rienk Vermij, The Calvinist Copernicans. The reception
of the new astronomy in the Dutch Republic, 1575-1750
(Amsterdam 2002), 28, 31-33.
27. Antonius Walaeus (1573-1639), predikant te Koudekerke
(1602) en Middelburg (1604), en nadien hoogleraar aan
zowel de Middelburgse lllustre School (1611-1618) als de
Leidse universiteit (1619-1639), maakte een lijkdicht op
Jacobus Gruterus: 'In mortem Jacobi Gruteri', in: Antonius
Walaeus, Opera omnia, II (Lugdunum Batavorum 1648),
506.
28. Deze naamgeving wordt gebruikt op de disputatie van
Zacharias Hyzenbach, Disputationum theologicarum
quarta De verbiss. coenae, Middelburgi Zelandorum:
Symon Moulert, 1612. (Dublin Trinity College: EE.gg. 46
N.20).
29. Andere studenten te Middelburg waren: Isaac Hoornbeek,
Johan de Brune, Johannes Becius. Zij hebben allen hun
opleiding later in Leiden voortgezet. Zie o.a. C. de Waard,
Journal tenu par Isaac Beeckman de 1604 d 1634. Tome 4:
Supplément ('s-Gravenhage 1951), 19.
56
Zeeuws preacademisch erfgoed
