et Insomniis (over de slaap en de dromen). En dit alles dus in precies vijf bladzijden. Die uitputtende volledigheid zal vermoedelijk gediend hebben om de aanwezige Zeeuwse nota belen, zoals de stadsregering en curatoren van de Latijnse School, te overtuigen van de compleet heid van het in Middelburg gegeven onderwijs. Het moest alle aanwezigen in de Nieuwe Kerk doordringen van het feit dat Jacobus van der Veste in Middelburg voldoende kennis had opge daan om hierna zijn predikantsopleiding te Lei den binnen twee jaar te voltooien. Dat gelukte inderdaad met gemak. In juli 1599 rondde hij zijn academische studie af met een dubbele Leidse disputatie.22 De eerste stond onder het presidium van de eerder genoemde Lucas Trelcatius en de tweede werd gehouden onder leiding van het theologische zwaargewicht Franciscus Gomarus, dezelfde professor die in 1611 hét centrum zou worden van de toen daadwerkelijk opgerichte Middelburgse Illustre School. Kort na de voltooiing van zijn studie, in april 1600, werd Van der Veste beroepen tot predikant in het Zeeuwse Waarde, welke standplaats hij zes jaar later verwisselde voor het eveneens Zeeuwse Wemelding'e.23 Zijn verdere lotgevallen zijn mij niet gebleken. Van Middelburg naar Leiden Tot welk moment de try-out van het in 1591 te Middelburg gestichte Zeeuwse "College der Stu denten" is voortgezet, is niet precies te achterha len. In elk geval bracht dit pilot-project kennelijk niet wat men ervan verwachtte. Aan het eind van de jaren negentig smolt in de Staten van Zeeland de steun voor de oprichting van een eigen Zeeuwse Illustre School weg. De inspanningen werden meer en meer gericht op het tot stand komen van een 38-tal beurzen waarmee Zeeuwse studenten in Leiden de gehele opleiding tot predi kant konden volgen. Zodra die beleidslijn duidelijk was, hield Mur- dison het in Middelburg voor gezien. In 1599 kreeg hij de kans om zich in Leiden "te oeffenen" als buitengewoon hoogleraar in de filosofie. En met succes. In 1602 werd hij benoemd tot ordina rius hoogleraar in de filosofie. Tot aan zijn vroegtijdige dood (in 1605) zou Murdison niet alleen de filosofie doceren, maar in 1604 zou hij er ook nog een juridische doctorsgraad behalen.24 Franciscus Gomarus (1563-1641), predikant te Middelburg (1611-1615), professor aan de Illustre School te Middelburg'. Uit: J. Kok, Vaderlandsch woordenboek, deel XVIII, (Amsterdam, 1785-1799), p. 494. Tekenaar Jacobus Buys, graveur Reinier Vinkeles, 1788. (ZA, Zei. 111. IV nr. 403) In Leiden zette Murdison zijn in Middelburg opgezette colleges in de aristotelische Physica voort.25 Zoals uit Vervestius' disputatie al bleek, behandelde hij daarbij ook De Coelo, de hemelver schijnselen. Uit de studie van Vermij naar het Nederlandse copernicanisme blijkt dat Murdison daarbij een van de weinige in Nederland werk zame hoogleraren was die destijds serieus aan dacht besteedde aan kosmologische kwesties.26 Een in 1600 onder zijn toezicht gepresenteerde disputatie is de eerste in de Nederlanden waarin direct wordt verwezen naar Copernicus' Revoluti- onibus. Wellicht was het dus ook Murdison, die Copernicus' theorie dat de aarde om de zon draait in Zeeland introduceerde, nog jaren voordat Phi- lippus Lansbergen in Middelburg furore zou maken als dé verdediger van het copernicanisme. Een academische kaarsvlam En wat gebeurde met Murdisons collega's Grute- rus en Isenbach? Die bleven gewoon achter in Middelburg, Gruterus als rector van de Latijnse School en Isenbach als predikant. Voorzover bekend gaf na Murdisons vertrek alleen Gruterus nog af en toe publieke lessen in de Nieuwe Kerk. Die gewoonte bleek echter wel hardnekkig. Na Gruterus' dood in januari 1607 nam zijn oud- leerling' Antonius Walaeus (1573-1639) - inmid dels sinds driejaar predikant te Middelburg - het Zeeuws preacademisch erfgoed

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 2009 | | pagina 8