Aanwinsten september
G.G. Trimpe Burger-Mekking
In de algemene vergadering van de Koninklijke
Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te
Haarlem wordt jaarlijks een in druk uitgebrachte
voordracht gehouden. In 2009 was dat Boek in
Aanschouw. Over de veertiende eeuw als verre
spiegel, door F.P. van Oostrom. De auteur vindt
het opmerkelijk dat juist in de veertiende eeuw op
literair gebied zoveel lijkt te veranderen. De klas
sieke genres als roman, poëzie, mystiek en hagio
grafie blijven, maar ook nieuwe genres doen hun
intrede: toneel, moraliserende teksten, politieke
gedichten, filosofie, satire en niet te vergeten veel
teksten over kennis: reisverhalen, geneeskunde
en juridica. Van Oostrom probeert in zijn voor
dracht de oorzaken van deze verandering bloot te
leggen. Volgens sommigen is de veertiende eeuw
een tijd van chaos en deceptie, een 'moeras waar
de mensheid af en toe doorheen moet waden'.
Misschien daagden de crises uit tot herbezinning,
actie en innovatie. Ondanks alle verwarring lijkt
het dat bepaalde mensen nieuwe recepten gingen
proberen, en zich wilden verwerkelijken buiten de
gebaande paden om. Het leidde tot verwarring,
mislukking, maar ook tot spannende vernieuwin
gen.
In het Volkscultuur Magazine (zomer 2009)
schrijft J. van der Velden over de missie van het
Museum Maluku in Utrecht: het erfgoed van de
Molukse gemeenschap in Nederland te verzame
len, te bewaren, te onderzoeken en te presenteren.
De kruidnagel en de nootmuskaat kwamen oor
spronkelijk alleen op de Molukken voor, reden
voor de VOC in de zeventiende eeuw om niet
tegen een aantal oorlogen op te zien om het
monopolie op de specerijhandel in handen te krij
gen. Na de onafhankelijkheid van Indonesië werd
de positie van de KNIL-militairen onmogelijk
omdat zij loyaal aan Nederland waren geweest.
Daarom werd besloten deze groep tijdelijk naar
Nederland te halen. De auteur beschrijft de
geschiedenis van de Molukse gemeenschap, oude
en nieuwe tradities, en het bondgenootschap tus
sen dorpen op de Molukken.
Van P. Dorwert is er een artikel bij de ten
toonstelling 'Scherven en geluk' in Keramiekmu
seum Princessehof in Leeuwarden, waar huwe
lijksserviezen van vroeger en nu te zien zijn. We
bemerken dan hoe de modegrillen door de tijd
heen zijn veranderd: van romantisch gedeco
reerde serviezen tot moderne effen uitvoeringen.
Het Tijdschrift voor Nederlandse Taal- Et Letter
kunde (2009, 2) neemt de relatie van de neerlan
distiek met de buitenwereld in ogenschouw.
Welke import en export bestaat er in de Neder
landse taal en literatuur? In welke mate bepalen
de resultaten van de Nederlandse taal- en letter
kunde de agenda van andere disciplines, of is het
juist omgekeerd? Of gaan de Nederlandse taal- en
letterkunde hun eigen weg? In dit nummer vindt
u bijdragen over de plaats van buitenlandse lite
ratuur in de literatuurgeschiedschrijving, over de
aansluiting tussen taalkunde en letterkunde, over
geografische grensoverschrijdingen, spelling en
fonologie en over de relatie tussen de letterkun
dige neerlandistiek en de hedendaagse maat
schappij.
Heemschut (juni 2009) gaat voor een groot deel
over de geschiedenis en de restauratie van het
Koninklijk Paleis in Amsterdam. Het gebouw
werd ontworpen door Jacob van Campen, en werd
destijds wel het achtste wereldwonder genoemd.
De eerste steen werd in 1648 gelegd, pas in 1705
was het stadhuis klaar. De eerste koning van
Nederland - Lodewijk Napoleon - promoveerde in
1808 het stadhuis tot paleis. Verschillende restau
raties volgden. Over de wel dan niet uit te voeren
gevelreiniging wordt tot nu toe gediscussieerd.
Volgens D. Mulder, secretaris van de Commissie
Amsterdam van Heemschut, moeten we hopen
dat men afziet van het schilderen van de gevel,
omdat de ongeschilderde toestand een historisch
gegeven is, en opdat het patina en het historisch
gegroeide kleurbeeld behouden blijft.
Het Jaarboek 2007/8 van de Oudheidkundige
Kring 'De Vier Ambachten' in Hulst, geschreven
door J. de Kort, heet 'De plaats van het geloof in
112
Aanwinsten
