Hendrik Albert van Dalsum (1868-1944). (Collectie Carlo
Buysrogge, Hulst)
het leven van Hendrik Albert van Dalsum (1868-
1944)'. Het is een kerkhistorische studie, waarin
de worsteling' van een liberaal katholiek met
geloof en moderniteit centraal staat. Van Dalsum
werd in 1868 in Haarlem geboren en werkte vanaf
1889 op een notariskantoor in Arnhem. De tijd in
Arnhem vormde hem voor zijn verdere leven. Hij
werd lid van de Vereniging St. Vincentius, en
ontfermde zich in die functie over kinderen uit
arme en instabiele gezinnen. Hij droeg vol over
gave zijn overtuiging uit dat sociale misstanden
niet met aalmoezen verholpen konden worden
maar dat alle katholieken zich daadwerkelijk
moesten inzetten voor meer rechtvaardigheid.
Van Dalsum was voorstander van de scheiding
van kerk en staat. In 1903 werd hij notaris te
Hulst. Hij stimuleerde de bevolking tot oprichting
van boerenleenbanken en wilde dat arbeiders en
kleine middenstanders lid konden worden van
boerenbonden. De aanpak van de sociale proble
matiek en zijn publicatie over pachtcontracten
zetten kwaad bloed bij de gegoede boeren en
landeigenaren. Er ontstonden steeds meer span
ningen tussen Van Dalsum, de gegoede katholie
ken en de kerkelijke overheid. Volgens de laatste
bestond de oplossing voor de sociale kwestie in
een vroom christelijk leven. De moeilijkheden
leidden tot een breuk met de kerk. In 1913 bleek
tijdens de verkiezingsstrijd om de Tweede-Kamer
zetel van district Hontenisse dat Van Dalsum zich
op politiek gebied meer aangetrokken voelde tot
het vrijzinnig liberalisme dan tot de confessionele
partijen. Wat zijn godsdienstige overtuiging
betreft ging hij God steeds meer zien als de oor
delende rechter die de mens beloonde of strafte,
en in de Staten van Zeeland sprak hij in 1932
over de crisis als een gevolg van het zich afwen
den van God. In 1944 is Van Dalsum in Hulst
gestorven.
Uit België ontving het Genootschap Tic, tijd
schrift voor Industriële Cultuur (2009, 2), een
themanummer: 'Leven in de Brouwerij'. Samen
maken we een wandeling langs de vele brouwe
rijen, en krijgen een stukje geschiedenis over
Gents cultureel erfgoed. M. Hanson schreef het
artikel 'Brouwers en brouwerij van 1824 tot 1918
aan Apostelhuizen/Koepoortkaai in Gent vóór de
komst van brouwerij Meiresonne'. Deze buurt
werd niet opgenomen in de wandeling, maar is
een mooi voorbeeld van een ander stukje rijke
brouwersgeschiedenis in Gent.
De Verslagen 8t Mededelingen van de Koninklijke
Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
te Gent (2008, 3) bevat een artikel van J. Weis-
gerber: 'Het afwijzen van de wraakzucht in de
17de-eeuwse tragedie: het voorbeeld van
Corneille en Vondel'. Bij beiden blijkt het afwijzen
van wraakzucht en geweld in de eerste plaats een
geloofsdaad te zijn waarbij de Voorzienigheid de
Aanwinsten
113
