Genootschapszaken
Klagende Maeghden
g TF17F
18.3
Eric-Jan Weterings
De alleraardigste alliteratie Klagende Maeghden
komt niet van de eerste de beste. Het is de titel
van een liederenbundel van een van Zeelands
beroemdste zonen: de in Brouwershaven geboren
en twintig jaar in Middelburg woonachtige dichter,
jurist en politicus Jacob Cats (1577-1660). Het
Genootschap heeft recent in de serie Exempla
Musica Zelandica (deel VIII) een aantal van zijn
verzen laten bundelen.
Hoogleraar musicologie aan de Roosevelt Aca
demy Albert Clement presenteerde de bundel op
de laatste ledenvergadering, begin juli. Dat
gebeurde voor een gehoor van slechts 25 perso
nen, maar dat deerde de spreker niet. "Ik geef col
lege voor een klein aantal studenten. Lekker
overzichtelijk." De aanwezige jongelui - die de
studentenleeftijd overigens ruimschoots over
schreden - kregen een kort college over leven en
werk van Cats.
Clement introduceerde de door musicoloog
Louis Peter Grijp samengestelde uitgave aan de
hand van een aantal muziekfragmenten. Cats
gebruikte, zoals in zijn tijd gebruikelijk,
bestaande melodieën. Bijzonder is dat hij daarbij
oog had voor de verhouding tussen tekst en
muziek, zo constateerde de spreker. "Waar in de
tekst een treurige gebeurtenis wordt bezongen,
hoor je die terug in de toon van de muziek. Tijd
genoten van Cats hadden daar minder oog voor."
In zijn jonge jaren had Cats de nodige Frauen-
geschichte. Daarom is het opvallend dat hij zich in
zijn later gecomponeerde liederen als een moralist
manifesteert. Bijvoorbeeld:
De sond' is oudt, die wil ick laten sterven,
Wat oudt is moet vergaen.
Ick sal van Godt een nieuwen aert verwerven,
Die staet my beter aen.
Dees nieuwe tijt, die eyscht oock nieuwe sinnen.
Daar toe ga ick terstont,
En legh een vasten gront,
Om 't Jaer te beginnen.
Overigens klaagden de 'maeghden' niet over hun
toestand als zodanig: ze leden vooral onder de
pijlen van Amor, die hen hadden getroffen. Het in
1634 voor het eerst verschenen werk beleefde tot
in de achttiende eeuw zestien drukken. "Tijdens
het leven van Cats stonden in menig Nederlands
huis slechts twee boeken op de schoorsteenman
tel", vertelde Clement: "de Bijbel en het werk van
Cats."
Jacob Cats, 'Klagende Maeghden', Mourning
maidens and other songs. An anthology, Exem
pla Musica Zelandica VIII, edited by Louis Peter
Grijp (general editor: Albert Clement), Koninklijk
Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen 2008,
72 pp., 6 29,50, ISBN 978-90-70534-49-3.
6. Liedt van een trouw-hatende Vryster
Song of a marriage-hating Girl
h-±-t~*1~1hr"I- —j~
111
mLi
Ons
d—UIJ 1 f-
ge - s pc til wil en - ckcl trou - wen. Wat raagh't mcys - jen
•5 j 'I'1
o - ver - gaen"'
\-r=1
Az
0
-Hr I - vI IH -
Ju
££-4
V
J 1 r 1 hp(-[-€>1 gw- 1
cn wil het niet ver - staen Dot' el haar sou ra
Pi J fH1 j i*=t=
- gen rou - wen;
17
(JL. -
(A1 d1t-^t-2'f-5
Neen.
y ----
by liaer_ cn is geen schroom, l'Is al ho ter
tot den boom
Het ensemble Camerata Trajectina heeft Klagende
Maeghden en andere liederen van Cats op cd gezet
(Globe 6063, 6 16). Fragmenten zijn te beluisteren
op www.camerata-trajectina.nl.
Genootschapszaken
115
