Genootschapszaken
De collectie digitaal
Eric-Jan Weterings
Sinds de sluiting van het eigen museum in 1961
zijn de verzamelingen van het Genootschap in
beheer gegeven aan bruikleennemers. Dat zijn het
Zeeuws Archief, de Zeeuwse Bibliotheek, het
Zeeuws Museum, de Stichting Cultureel Erfgoed
Zeeland en het Zeeuws Maritiem MuZEEum. Door
die verspreiding over diverse instellingen is de
samenhang van objecten binnen collecties verloren
gegaan. Sinds kort wordt op de website van het
Genootschap die samenhang hersteld.
"Met uitsluitend materiaal van het Genootschap
willen we de bruikleengevers virtueel bij elkaar
brengen," verklaart Katie Heyning, conservator
kunst, kunstnijverheid en geschiedkundige objec
ten. "We behandelen voorlopig kleinschalige the
ma's. Eén daarvan staat al op de site en drie andere
zijn in voorbereiding. De eerste reacties hebben we
binnen en die zijn zonder uitzondering positief."
De pilot (te vinden op www.zeeuwsgenootschap
.nl en dan op de homepage klikken op 'thema's')
gaat over de stranding van het schip de Woestduyn
bij Westkapelle in 1779. De gebroeders Naerebout
vestigden daarbij hun naam, door veel opvarenden
te redden. Heyning: "We hebben prenten van de
stranding, verslagen, brieven, portretten, lofredes
tot en met foto's van het standbeeld van Naerebout
in Vlissingen."
In zo'n tien 'vensters', afbeeldingen met daarbij
betrekkelijk korte teksten, wordt het verhaal van
de Woestduyn verteld. Conservatoren leverden het
materiaal en de eerder dit jaar overleden conserva
tor boeken Wout Punt maakte de teksten. Genoot
schapsleden Marianne Kleywegt, Elsa Westland en
Katie Heyning maakten zijn werk af, waarop de
Zeeuwse kunstenares Teja van Hoften zorgde voor
de (zeer overzichtelijke) vormgeving.
Waarom viel de keuze voor het eerste thema op
de Woestduyn? "Nattevingerwerk", meent Heyning.
"Het is een overzichtelijk onderwerp, waar we veel
materiaal over hebben." Dat geldt ook voor de the
ma's die in voorbereiding zijn. Het volgende is de
geschiedenis van kasteel Popkensburg in Sint Lau
rens. Een achttiende-eeuwse bewoner van het com
plex was de Zeeuwse regent Jacob Verheye van Cit-
ters. Hij was een verzamelaar van oudheden, wiens
historisch-topog'rafische collectie na zijn dood aan
het Genootschap werd verkocht.
Het tweede thema-in-voorbereiding gaat over
dr. J.C. de Man, die eind negentiende eeuw als arts
werkte in Middelburg. Hij was conservator van het
Genootschap en, wat Heyning noemt, "de vader
van onze bottencollectie". "Dan gaat het niet alleen
over prehistorische botten, maar ook over de sche
delcollectie. Ik denk dat maar weinig' mensen
weten dat het Genootschap zo'n veertig schedels
van mensen in zijn verzameling heeft. Indertijd
werden die gebruikt voor metingen, omdat men
aan de vorm ervan meende wetenschappelijk waar
devolle gegevens te kunnen ontlenen." Over de her
komst van de schedels zijn summiere gegevens
bekend. Summier, want de toelichtingen zijn
beperkt tot 'weeskind uit...', 'Russische soldaat uit
de negentiende eeuw' etc. En over de wijze waarop
deze knekels in bezit zijn gekomen van het Genoot
schap is tot nu toe al helemaal niets bekend.
Een laatste thema dat binnenkort op de site
moet verschijnen gaat over Adriaan Moens. Deze
achttiende-eeuwer vertrok naar 'de Oost' en verza
melde daar een groot aantal voorwerpen die hij
naar het Genootschap stuurde. Daardoor werd ook
hij een van de grondleggers van de unieke Genoot
schapscollectie. "Zijn verzameling is dus een van
de vele verspreid geraakte, die we via internet weer
bij elkaar brengen," zegt Heyning. "Het Zeeuws
Archief, de Zeeuwse Bibliotheek, het Zeeuws
Museum en andere bruikleennemende instanties
zijn zo vriendelijk geweest alle afbeeldingen gratis
beschikbaar te stellen."
Voordeel van de nieuwe pagina op de site is dat
die bij elk onderwerp kan verwijzen naar internet
pagina's met aanvullende informatie over het aan-
geklikte thema, zoals inventarisnummers, sites met
meer informatie etc. Volgens Heyning valt hier nog
wel wat te verbeteren. "Via Google zijn onze the
ma's snel te vinden, maar het zou beter zijn als de
site van het Genootschap de eerste ingang op inter
net zou zijn. Daar werken we nog aan. Toch is die
eerste themapagina nu al een succes. Die heeft al
een aantal nieuwe leden opgeleverd."
