we nauwelijks iets te weten, maar uit reacties uit
haar directe omgeving valt op te maken dat ze
zeer hoog werd geacht om haar collegialiteit en
haar vermogen met anderen samen te werken. Ze
had een enorme plichtsbetrachting, maar kon ook
goed relativeren. Op een foto gemaakt op latere
leeftijd - zie de voorzijde van dit blad - kijkt een
grande dame ons aan met een vastberaden en
humorvolle blik.
Haar vakgebied, de endocrinologie, heeft ze
met grote stappen vooruitgeholpen. Haar deskun
digheid werd zowel op nationaal als internatio
naal niveau hogelijk geprezen. In ietwat gezwol
len beeldspraak noemde De Jongh haar "de
Michiel de Ruyter onder de hormoonchemici",
iemand met de inzet zoals "die van de Westkap-
pelse dijkbouwer, verzacht door de humoristische
inslag, eigen aan de bevolking van de boorden
van de Schelde".
En toch is deze Zeeuwse van internationale faam
onder ons nauwelijks bekend. Haar naam is opgeno
men in diverse handboeken, maar niet in de Encyclo
pedie van Zeeland. Merkwaardig genoeg was zij
evenmin lid van het Zeeuws Genootschap. Nu
werd dit genootschap weieens beschouwd als een
besloten clubje Middelburgers die elkaar de bal
toespeelden, maar de realiteit is dat het bestuur er
zeer op was gespitst Zeeuwen en niet-Zeeuwen
die zich verdienstelijk maakten op cultureel,
maatschappelijk of wetenschappelijk terrein tot
lid te benoemen. Afkomst en opleiding waren
hierbij weinig relevant. De helft van de leden was
woonachtig buiten de provinciegrenzen, tot in de
verre uithoeken van ons continent. Kennelijk is
niemand op het idee gekomen Elizabeth als lid
voor te dragen. Ze zou een benoeming zeker
geaccepteerd hebben.
Waarom kennen wij haar naam nauwelijks?
Er zijn hiervoor twee redenen aan te voeren. Het
grootste deel van haar leven bracht ze buiten
Zeeland door en haar vakgebied is voor de mees
ten van ons nauwelijks te doorgronden. Ze voelde
zich in haar geleerdheid niet verheven boven de
'gewone' Zeeuw. Zeer frequent bracht ze haar
vrije tijd door in Nieuw- en Sint Joosland. Ze liep
dan weliswaar niet in dracht, maar met dorps- en
buurtgenoten sprak ze in haar eigen dialect. Ze
werd door het dorp dan ook geheel geaccepteerd
als een van de hunnen.
Dit artikel heeft als doel Elizabeth Dinge-
manse onder de aandacht van de lezer te brengen.
En dit, bijna 125 jaar na haar geboorte, misschien
wel voor het eerst.
Naar aanleiding van mijn uitgave over F.P.
Polderdijk, Laat de zuinigheid de wijsheid niet
bedriegen, nam ir. E.J. Mesu uit Bennekom con
tact met mij op. Hij heeft over Elizabeth, deels
met hulp van prof. J. Joosse, mevr. prof. J. Kruis-
brink en mevr. prof. N.E.J. Oudshoorn, veel gege
vens verzameld. Drs. J.K. Mesu te Oudelande
voegde hier nog een aantal feiten aan toe. Vooral
op basis van dit materiaal is dit artikel tot stand
gekomen. Daarom mijn hartelijke dank aan
Egbert en Jan.
Noten
1. Toen vader Dingemanse overleed, nam een van de zonen
het bedrijf over. Deze stierf in 1912. Kees, 49 jaar oud,
was in feite de enige van de nog in leven zijnde kinderen
die in aanmerking kwam het boerenbedrijf voort te zet
ten. Hij voelde daar niet voor en Land- en Zeezicht werd
verpacht, totdat de hofstede rond 1970 opgeofferd werd
aan de uitbreiding van de industrie in het Sloegebied.
Het is niet duidelijk waar het gezin van leefde. Door de
jaren heen staat Kees Dingemanses beroep in de bur
gerlijke stand genoteerd als respectievelijk "daglooner",
"zonder?" en "rentenier". De pachtopbrengsten waren te
gering om van te kunnen leven. Hadden de Dingemanses
nog voldoende eigen vermogen achter de hand?
2. Elizabeth Dingemanse, Zur Kenntnis der Ketopiperazine,
Halle 1922. In ons land is het te vinden in de univer
siteitsbibliotheken in Amsterdam en Leiden. In het
buitenland, met name in Zwitserland, Duitsland en de
Verenigde Staten, is het veel ruimer voorhanden.
3. Hartelijk dank aan drs. C.M.C. Bank, als klinisch chemi
cus verbonden aan het Ziekenhuis Walcheren, voor zijn
toelichting.
4. Dit citaat en volgende zijn ontleend aan stukken opge
nomen in het dossier 'Elizabeth Dingemanse', aanwezig
in de Universiteitsbibliotheek van Amsterdam.
Elizabeth Dingemanse
47
