-
1
deel een boer als schoonvader te hebben gehad en
voor een zeer bescheiden deel een arbeider. In die
periode van zeventig jaar had een kleine 60 pro
cent van de arbeiders een andere arbeider als
schoonvader, zo'n 18 procent een boer, zo'n 17
procent een winkelier en 6 procent een
geschoolde werkman.6
In de eerste helft van de 20e eeuw steeg het
aantal boerenzoons dat een geschoolde werkman,
een arbeider of een winkelier als schoonvader
had - de genoemde volgorde is die van een groter
naar een kleiner aandeel - ten opzichte van de
19e eeuw. Het aantal arbeiders dat in eigen stand
trouwde, steeg daarentegen nog enigszins. Bijna
tweederde van hen had een andere arbeider als
schoonvader, terwijl steeds tien procent koos
voor de dochter van een boer, een winkelier of
een geschoolde werkman. De stijging van die
laatste categorie ten opzichte van de tijd vóór
1900 kwam natuurlijk doordat er veel meer
geschoolde arbeiders waren na de eeuwwisse
ling.7
Acht gemeenten
Om zo mogelijk nog wat meer te weten te komen
over de verhoudingen op het platteland van de
Zeeuwse eilanden, is door mij een tweede onder
zoek verricht naar standshuwelijken tussen 1835
en 1921. Dit onderzoek volgde een iets andere
methode, maar de resultaten wijken niet erg af
van die in de eerdere analyses. De steekproef is
nu niet genomen over heel Zeeland, maar over
acht plattelandsgemeenten: Duivendijke, Zonne-
maire en Oosterland op Schouwen-Duiveland,
Kats op Noord-Beveland, Serooskerke en Zoute-
lande op Walcheren en Wolphaartsdijk en 's Heer
Abtskerke op Zuid-Beveland.
Deze gemeenten worden geacht representatief
te zijn voor het platteland van de Zeeuwse eilan
den. Van de acht bestonden er vijf overwegend uit
bouwland, waren er twee waar overwegend vee
teelt bedreven werd (Duivendijke en 's Heer Abts
kerke) en één waar beide elkaar zowat in even
wicht hielden (Zoutelande). In de drie laatst-
rf y*yr.;y-'
•- W
".'Sjvis
Bruidspaar en bruiloftsgasten, vermoedelijk in Oost Zuid-Beveland, tussen 1910 en 1920. Zeeuws Archief, HTAM-P-I407.
Standshuwelijken op het platteland
89
