De spanningen tussen Holland en Zeeland
zijn door veel geschiedschrijvers te gemakkelijk
door een Hollandse bril bekeken. Vaak werd
nagelaten er de Zeeuwse archieven op na te slaan
en deze indruk krijgt men bij het lezen van de
historiografie over het Ontzet van Leiden ook.
Tijdens mijn promotieonderzoek heb ik een voor
zichtige poging gedaan tot herziening van het
beeld van het Leidens Ontzet, maar slechts in kort
bestek omdat dit niet paste bij het onderwerp van
mijn onderzoek.'3
Nabeschouwend lijkt het juist enige toepasse
lijke woorden van de bekende Zeeuwse geschied
schrijver Van Grol te citeren: Het gewest Zeeland
dat zo bij uitstek een deel is van de Lage Landen
bij de zeeheeft ontzaglijk meegewerkt aan het
welslagen onzer bevrijdingwaardoor het mede
een daad van piëteit is ten opzichte van der Zeeu
wen voorgeslachteen bijzonder licht te laten val
len op dit duister gebleven gebied."
Noten
1 De Jonge, J.C. NederlandseheZeewezen, deel I, pag. 122.
2 Roos, D. Twee eeuwen varen en vechten, pag. 24.
3 Wagenaar, J. Vaderlandsche Historie, deel VI, pag. 484;
Wagenaar spreekt zelfs over 60 schansen.
4 Roos, D. Twee eeuwen varen en vechten, pag. 35.
5 Beaufort, Leven van Willem I, pag. 510. Israel, E.B. De
Republiek, pag. 202. Hier spreekt Israel over vele duizen
den Zeeuwse schepelingen.
6 Res. St. van Holland, 30 juli 1574.
7 Bor, Boek VII, pag. 7.
8 Swalue. E.B., De daden der Zeeuwen, pag. 75.
9 Ibidem, E.B., pag. 76. Vice-admiraal Joost de Moor zou,
indien de vijand de schans Lammen had blijven verdedi
gen, getracht hebben om Leiden op een andere wijze te
benaderen.
10 Zie noot 1.
11 Israel, J.I., De Republiek, 1477-1806.
12 Bruijn, J.R., Varend verleden, pag. 15.
13 Roos, D. Twee eeuwen varen en vechten, pag. 40- 42.
14 Ibidem, pag. 18 en 19.
Geraadpleegde literatuur
Beylen, J. van. Schepen van de Nederlanden (Amsterdam,
1970)
Bor, P., Oorspronck, begin ende vervolgh der Nederlandsehe
Oorloghen, 3dln (Amsterdam, 1625)
Bruijn, J.R., Varend Verleden, (Amsterdam, 1998)
tot de geschiedenis van de scheepvaart en de Admiraliteit',
in: BGN3 (1949) 179-208.
Doe, F. van der, 'Geuzengaleien voor Zierikzee. Galeischepen
en hun opvarenden tijdens het beleg van Zierikzee in 1575-
1576', in: Nehalennia(1989) 73, 11-30
Elias, J.E., 'Schetsen uit de geschiedenis van ons zeewezen',
in: BVGO 1916 209-360
Fruin, R., Tien jaren uit de 80-jarige oorlog 1588-1598
(Utrecht-Antwerpen, 1961)
Groenveld, S. en J. Vermaere, 'Zeeland en Holland in 1569;
Een rapport voor de hertog van Alva', in: Nederlandse
Historische Bronnen, II (Den Haag, 1980) 103-174
Grol, H.G. van, De krijgsbuit na de verovering van Middelburg
door prins Willem in februari 1574 (Vlissingen z.j.) overdruk
uit de Middelburgsche Courant van feb. 1915
Grol, H.G. van, Het beheervan het Zeeuwse zeewezen 1577-
1587 (Vlissingen, 1936)
Heeringa, K., Het archief van de Staten van Zeeland en
hunne Gecommitteerde Raden, 157411578)-1795 (1799)
('s-Gravenhage, 1922)
Heeringa, K., Notulen van de Staten van Zeeland 1583-1586,
5 dln. (Den Haag, 1915-1919)
Hullu, J. De, De archieven der Admiraliteitscolleges
('s-Gravenhage, 1924)
Israel, J.I., De Republiek, 1477- 1806
Jonge, J.C. de, Geschiedenis van het Nederlandsehe zeewezen,
5 dln. (Haarlem, 1858-1862)
Meteren, E. van, Historiën der Nederlanden en haar naburen
tot het jaar 1612 (Amsterdam 1663)
Oudendijk, J.K., 'De kaperbrieven van Willem van Oranje', in:
BGW 19 (1964) 133-150.
Roos, Doeke, 'Rammekens, ligging en betekenis,' in: Fort
Rammekens (Middelburg, 1987)
Roos, D., Vlissingen in opstond tegen de Spanjaarden, 1572
('s Gravenpolder, 1991)
Roos D., 'Een nachtelijke overval op Spaanse oorlogsschepen
te Antwerpen (1600),' in: Zeeland 9/4 (2000), 140-143
Roos, D., Twee eeuwen varen en vechten (1550-1750),
(Vlissingen, 2003)
Swigchem, C.A. van, en G. Ploos van Amstel, Zes unieke
Wandtapijten, strijd op de Zeeuwse stromen 1572-1576
(Zwolle).
Vloten, Joh. van, Middelburgs beleg en overgang (1572-1574)
(Middelburg, 1874)
110
Leiden bevrijd door de Zeeuwen
