Zeeland 19.4
Memories to Share
De oorlog krijgt een stem en een gezicht
Ada van Hoof
Memories to Share is de titel van een samenwer
kingsproject, begonnen door het Dijk- en Oorlogs
museum Het Polderhuis in Westkapelle, het Royal
Marines Museum in Portsmouth en het Imperial
War Museum in Londen. Met het project kijken de
oorlogsmusea terug naar de angstige dagen van
september, oktober en november 1944 door de
ogen van hen die erbij waren. Herinneringen van
jonge kinderen, tieners, vrouwen, mannen, solda
ten. Verhalen van bange mensen, verdrietige men
sen, gewonde mensen.
Naast de opgetekende mondelinge getuigenis
sen worden ook schriftelijke bronnen gebruikt,
zoals logboeken. In het project krijgen mensen de
ruimte om hun versie te vertellen van de geschie
denis, waarvan het publiek via een gezamenlijke
drietalige website en via informatiezuilen in de
musea kennis kan nemen. Hoewel al enkele jaren
aan het initiatief wordt gewerkt, is het nog niet af,
want er komen nog steeds verhalen bij. Verhalen
achter het geschiedenisboek.
In de geschiedenislessen op school komt onder
andere de bezetting door de Duitse Wehrmacht
aan de orde, een starre, wrede organisatie. In de
herinneringen van Hans Bachhofer en Diether
Hülstrumm, twee jonge Duitse soldaten, lees je
wat de oorlog met hén deed.
Een ander voorbeeld. Na het bombardement
van 3 oktober 1944 was er de kille werkelijkheid
van 44 doden in de molen van Theune. Nu is er
het indringende verhaal van Bram Boone die met
de berging van de slachtoffers hielp. Zijn verhaal
maakt de werkelijkheid van toen weer levend.
Een derde voorbeeld. We kennen de cijfers
van het grote aantal slachtoffers van de gevech
ten vóór, aan en óp de Walcherse kust. De verha
len van bijvoorbeeld John Forfar en Dennis
Johnston gaan over de individuele moed en de
verschrikkingen van de verwondingen. Af en toe
komt er zelfs humor bij... grapjes en dodelijke
ernst in één zin.
Clusters
Na het formele begin in september 2008 werden
alle beschikbare teksten geanalyseerd, gecodeerd
en in een schema geplaatst met basisgegevens
zoals datum gebeurtenis, plaats, tijd, naam, leef
tijd, burger of militair, kernwoorden van de
gebeurtenis en eventuele bijzonderheden. Aan
vankelijk moest die inventarisatie de periode
1940 tot en met 1945 gaan beslaan, maar al snel
werd duidelijk dat dat een onmogelijke taak was.
Tussen september 1944 en februari 1945 vonden
de belangrijkste oorlogshandelingen plaats in
Westkapelle en omgeving, dus leek het logisch
het project te beperken tot die periode.
Na een eerste analyse waren 800 stukjes tekst
van ongeveer 120 mensen beschikbaar. Door deze
analyse in het schema te plaatsen, werd het
mogelijk om herinneringen te clusteren, in eerste
instantie op datum en tijd. Het zal geen verba
zing wekken dat de data 3 oktober en 1 november
Het verdronken Westkapelle, 20 oktober 1944. Collectie Royal Marines Museum Portsmouth.
Memories to Share
131
