Zeeland 19.4
Het grafmonument voor Hendrick Thibaut, Isabella Porrenaer
en Jacoba Thibaut in Aagtekerke
Carry Coppée
In het oktobernummer van Zeeland is aandacht
besteed aan het leven en de carrière van Hendrick
Thibaut, de machtige Middelburgse regent. Het nu
volgende artikel concentreert zich op het grafmo
nument voor Thibaut, zijn derde echtgenote Isa
bella Porrenaer en hun dochter Jacoba in de dorps
kerk van Aagtekerke. Het monument verdient
aandacht vanwege de uitvoering door de belang
rijkste beeldhouwer die de Noordelijke Nederlan
den op dat moment rijk was, Rombout Verhulst.
Naast een analyse van het monument gaat het
artikel in op de opdrachtgevers, de mogelijke
doodsoorzaak van het echtpaar en hun dochter,
portretten waarop Verhulst zich heeft gebaseerd
bij de uitvoering van de medaillons op het epitaaf
en een vroege pentekening van het monument.
Het epitaaf en de maker
Er zijn verschillende typen grafmonumenten in
de baroktijd: een monument kan op de vloer
tegen een muur staan, vrijstaan of aan een muur
of pilaar hangen. Met dit laatste type hebben we
in Aagtekerke te maken, een epitaaf, dat zich
meestal in de buurt van het eigenlijke graf
bevindt. Het Thibaut-epitaaf hangt aan de oost
muur van de kerk naast de preekstoel. Het is een
bijzonder monument omdat het drie personen
memoreert en afbeeldt, een unieke uitvoering in
het Nederland van de zeventiende eeuw. De
beeldhouwer, Rombout Verhulst (Mechelen 1624-
Den Haag 1698), was evenals de voorouders van
Hendrick Thibaut afkomstig uit de Zuidelijke
Nederlanden. De meeste beeldhouwers die werk
zaam waren in de Noordelijke Nederlanden kwa
men daarvandaan omdat de traditie van deze
kunst in het zuiden altijd meer in ere was gehou
den dan in het protestantse noorden.
Verhulst wordt beschouwd als een van de
belangrijkste makers van grafmonumenten in de
barokperiode. Ten tijde van het ontstaan van het
monument in Aagtekerke had hij zijn atelier in
Den Haag.
Er zijn twee andere grafmonumenten van de
hand van Verhulst in Zeeland: één in Stavenisse
Hendrick Thibaut (1604-1667), heer van Aagtekerke, burge
meester van Middelburg, rentmeester van Zeeland Bewester
Schelde, lid van de Raad van Vlaanderen. Thibaut is afgebeeld
met zijn linkerarm op de bijbel, een verwijzing naar zijn
invloed in Zeeland en zijn titel Heer van Aagtekerke. Voor
hem opengeslagen ligt Annates et Histoires des Troubles des
Pays-Bas door Hugo de Groot (1583-1645), dat verwijst naar
Thibauts rol in de politiek aan het einde van de Tachtigjarige
Oorlog. Op de achtergrond een marine die verwijst naar de
benoeming van Thibaut tot rentmeester van Zeeland Bewester
Schelde. Van dit schilderij door Pieter Nason 1612-1688/*90)
uit 1664 bestaan verschillende versies. Eén ervan werd geveild
in 1904 te Amsterdam. Afbeelding uit de veilingcatalogus van
Frederik Muller, 23 februari 1904, nr. 27, lichtdruk, 17x13 cm.
Zeeuws Archief, Zelandia Illustrata IV-0870.
voor Hieronymus van Tuyll van Serooskerken en
één in Middelburg voor de gebroeders Johan en
Cornelis Evertsen.
Het epitaaf, dat 350 centimeter hoog en 210
centimeter breed is, is gemaakt van wit earrara-
en zwart Noir de Mazy-marmer. Het zwartmar-
meren ovaal met de tekst staat centraal en wordt
omlijst door een gebeeldhouwde rand met eiken-
Grafmonument
123
