Zeeland 20.1
Onderzoekers gezocht naar Zeeuwse rederijkerscultuur
Bart Ramakers
Bij de geschiedenis van de Zeeuwse literatuur aan
het begin van de vroegmoderne tijd zullen velen
ongetwijfeld denken aan het standaardwerk van
P.J. Meertens, Letterkundig leven in Zeeland in de
zestiende en de eerste helft der zeventiende eeuw.
Ondanks de grote hoeveelheid teksten en bronnen
die Meertens boven water haalde, is tot op heden
nog maar weinig onderzoek verricht naar het rede
rijkersleven in Zeeland. Meertens zelf kwam niet
verder dan een weliswaar uitvoerig, maar verder
erg feitelijk overzicht.
Momenteel maakt de wetenschappelijke studie
van de rederijkers zowel in Nederland als België
een opleving door. Niet alleen literatuurhistorici
maar ook sociaalhistorici houden zich met rederij
kers bezig. Dat is niet vreemd, want hun literaire
cultuur die draaide om kennis en welsprekend
heid, vervulde een belangrijke maatschappelijke,
pedagogische en opiniërende functie. Ze was
instrument van kennis- en meningsvorming op
het gebied van religie, politiek, huwelijk en gezin,
en had raakvlakken met allerlei kennisgebieden.
Amsterdam University Press is gestart met een
aparte serie rederijkersstudies, waarin inmiddels
vijf titels zijn opgenomen. Een daarvan is het in
2009 verschenen Lustige geesten. Rederijkers in
de Noordelijke Nederlanden (1480-1650) van
Arjan van Dixhoorn, die nu postdoc-onderzoeker
is aan de Universiteit Gent. Zijn boek besteedt
ruime aandacht aan de rijke Zeeuwse rederijkers
cultuur, vooral die van Middelburg. Samen met
Bart Ramakers, hoogleraar Oudere Nederlandse
Letterkunde aan de Rijksuniversiteit Groningen,
wil hij de geschiedenis van het Zeeuwse rederij
kersleven verder in kaart te brengen.
Als sociaalhistoricus gaat het Van Dixhoorn
om de maatschappelijke betekenis van het
Zeeuwse rederijkersleven, terwijl Ramakers als
literatuurhistoricus vooral geïnteresseerd is in de
artistieke aspecten van de Zeeuwse rederijkers
literatuur. Zo verscheen vorig jaar van zijn hand
bij uitgeverij Bert Bakker List en bedrog, een edi
tie van drie rederijkerskluchten, waaronder de
klucht Jan Fijnart uit Middelburg.
i/i/e^ienncn<^.
Koperen gildepenning van de rederijkerskamer 'De spruite
Jesse, in minnen groeijende' te Middelburg, 1642. Ets en gra
vure, anoniem, 8x12 cm, uit: Chronijkalmanak, Middelburg
1791. Zelandia Illustrata, III-0879.
Van Dixhoorn en Ramakers zijn op zoek naar
(amateur-)onderzoekers die deel willen gaan uit
maken van een onderzoeksteam dat onder hun
begeleiding onderdelen van het Zeeuwse rederij
kersleven nader gaat onderzoeken. De mogelijk
heid bestaat een deelproject uit te voeren als bui
tenpromovendus. Men verwerkt het onderzoek
dan in een proefschrift. De Rijksuniversiteit Gro
ningen faciliteert dergelijke trajecten door middel
van vergoedingen voor deelname aan cursussen
en congressen en biedt ondersteuning bij de ver
werving van subsidies voor de bestrijding van
onderzoekskosten. Voor het project als geheel
wordt daarom ook gestreefd naar facilitering in
de regio.
De bedoeling van het project is enerzijds het in
kaart brengen, verzamelen en toegankelijk maken
van de bronnen van de Zeeuwse rederijkerscul
tuur, en anderzijds het stimuleren van verder
onderzoek naar bepaalde elementen uit die cul
tuur.
Het gaat wat de bronnen betreft om archief
verzameld door de kamers zelf (voor zover dat er
nog is), om manuscripten en drukwerk van rede
rijkers en van kamers die in archieven, bibliothe-
Zeeuwse rederijkers
25
