ken, en bij particulieren zijn bewaard gebleven,
maar ook om documenten betreffende de rederij
kers in archieven van wereldlijke en kerkelijke
overheden (stadsrekeningen, heerlijke rekenin
gen, oorkonden, verboden, besluiten, notulen,
kerkenraads- en classisarchieven, rechtszaken
Bord van de rederijkerskamer Het Bloemken Jesse te Middel
burg, 1589. Het bord was eigendom van het Zeeuws Genoot
schap en is verloren gegaan bij de brand in mei 1940. Foto ca.
1920, Zelandia Illustrata, ZI-III-0498.
waarin rederijkers en hun kamers voorkomen),
notarissen (geschillen, getuigenverklaringen,
afspraken) of particulieren en families.
Daarnaast moet het materiële erfgoed (dat wat
er nog is, en dat wat verdwenen is maar uit litera
tuur nog bekend is) in kaart worden gebracht en
gefotografeerd. Daaronder vallen naast de
genoemde archiefstukken ook boeken en pam
fletten, gildepenningen, drinkbekers, blazoenen,
prenten, of schilderijen waarop bijvoorbeeld rede
rijkersteksten staan. Ten slotte kunnen verzame
lingen van achttiende-eeuwse en negentiende-
eeuwse (literatuur)historici en taal- en volks-
kundigen informatie bieden die vaak op andere
manier verloren is gegaan. Te denken valt aan de
verzameling van Meertens, en mogelijk ook die
van Van Dale. Overigens bevindt zich een deel
van het Zeeuwse erfgoed ook in bibliotheken en
archieven in Vlaanderen en de rest van Neder
land.
Na een eerste oproep in Zeeuws Erfgoed van
september 2010 is de opbouw van het netwerk
van deelnemers (onderzoekers, contactpersonen,
e.d.) nu begonnen. Het streven is om in elke
Zeeuwse regio enkele onderzoekers samen te
laten werken aan in samenspraak opgezette deel
projecten. Ter ondersteuning van het project en
om het netwerk uit te bouwen willen we graag
ook contact leggen met de verschillende heem
kundige kringen in Zeeuws-Vlaanderen, op Wal
cheren, de Bevelanden, Tholen en Schouwen-Dui-
veland.
Om belangstellenden een indruk te geven van
wat Van Dixhoorn en Ramakers voor ogen staat,
volgen hier beschrijvingen van twee deelonder
zoeken, beide met literatuurhistorische en soci
aalhistorische kanten.
Job Gommersz (1543-na 1573) uit Nieuwer-
kerk is een representant van het Zeeuwse rederij
kersleven na 1560. Hij heeft een handschrift
nagelaten met drie rederijkersspelen en een aan
tal refreinen waaruit zowel het niveau van zijn
kennis als zijn dramatische werkwijze en sporen
van het rederijkersleven zelf zijn af te lezen. Aan
de editie van het handschrift wordt nu in het
kader van dit project gewerkt. Een door hem
nagelaten kalender en een door hem, als secreta
ris, aangelegd boek met de wetten van het kwar
tier van Nieuwerkerk verschaffen verder inzicht
in zijn omgeving, zijn leven, zijn familie en
vrienden, en zijn denken. Een editie en studie van
het handschrift Gommersz en de overige sporen
van diens activiteiten kunnen een unieke inkijk
opleveren in de leef- en denkwereld van een zes-
tiende-eeuwse ontwikkelde dorpsbewoner.
Het rekeningboek (1590-1795) en de wed-
strijdboeken (1680-1795) met gedichten geschre
ven voor de interne competitie van de rederij
kerskamer Missus Scholieren bieden een unieke
inkijk (over een periode van twee eeuwen) in het
rederijkersleven van de stad Veere. Het rekening
boek bevat de uitgaven en inkomsten voor de
interne bijeenkomsten, wat het mogelijk maakt de
wekelijkse praktijk van het rederijkersleven van
jaar tot jaar te volgen en te onderzoeken wie in
Veere als rederijkers actief waren. Bovendien
bevat het rekeningboek enkele werken van rede
rijkers, zoals een doodsklacht op Adriaen Vale
rius, een van de belangrijkste leden uit het begin
van de zeventiende eeuw, waardoor het mogelijk
is de ideologie en literaire traditie van de Veerse
rederijkers te bestuderen. De wedstrijdboeken
26
Zeeuwse rederijkers
