Zeeland 20.2
gelast en is alles behalve hardvochtig jegens de
gevangenen. Deze worden van tijd tot tijd door
ons bezocht en telkens hun vertrouwelijk doch
ernstig afgevraagd, of zij zich nopens behande
ling, voeding, ligging en dergelijke in eenig
opzigt te klagen hebben, doch allen roemen de
welwillende bejegening en uitnemende voeding
die zij in dat gesticht genieten."31
Voor de inspectie waren dit kennelijk weinig
overtuigende woorden, want in 1869 werd cipier
Wold naar Amersfoort overgeplaatst.32
Slot
Zoals we in het begin schreven, heeft de gevan
genis slechts korte tijd als Huis van Arrest en
Bewaring gefungeerd. Na de opheffing van de
rechtbank in 1877 - een gebeurtenis die in Goes
tot een storm van verontwaardigde reacties
leidde33 - werd de gevangenis aangewezen tot
Strafgevangenis en Huis van Bewaring. In 1886
verloor het gesticht ook de status van Huis van
Bewaring, maar bleef Strafgevangenis. Als gevolg
van de structurele onderbezetting werd de gevan
genis per 1 april 1925 opgeheven.34
Noten
1. Herman Franke, Twee eeuwen gevangen. Misdaad en
straf in Nederland (Utrecht 1990), pag. 6-9.
2. Idem, pag. 35-37.
3. Idem, pag. 99-101, 137-208.
4. Zeeuws Archief Middelburg (ZAM), Inventaris strafin
richtingen Zeeland.
5. M.A. Petersen, Gedetineerden onderdak. Geschiedenis
van het gevangeniswezen in Nederland van 1795 af,
bezien van zijn behuizing (Leiden 1978), pag. 214. Zie
ook: Meta A. Prins-Schimmel, Het stadhuis te Goes.
Werken uitgegeven door het Koninklijk Zeeuwsch Genoot
schap der Wetenschappen, deel 5 (Middelburg 1988),
pag. 52-57, 92-94, en Leen Moerland, 'Oostpoort week
voor gevangenis', in: Houtkrullen. 62geschiedenissen van
de Bevelanden (Goes z.j.), pag. 100-101.
6. Petersen, gedetineerden onderdak, pag. 214-216.
7. ZAM, Archief strafinrichtingen Zeeland, inv.nr. 1, notulen
26 januari 1816.
8. GA Goes (GAG), Archief Stad Goes (ASG), inv.nr. 575,
brief 24 januari 1843.
9. ZAM, Archief strafinrichtingen Zeeland, inv.nr. 1, notulen
11 februari 1815.
10. ZAM, Archief strafinrichtingen Zeeland, inv.nr. 1, notulen
12 mei 1817.
11. ZAM, Archief strafinrichtingen Zeeland, inv.nr. 1, notulen
25 maart 1825.
12. ZAM, Archief strafinrichtingen Zeeland, inv.nr. 5, notu
len 9 december 1850.
13. ZAM, Archief strafinrichtingen Zeeland, inv.nr. 5, notu
len 5 mei 1852.
14. ZAM, Archief strafinrichtingen Zeeland, inv.nr. 1, notulen
4 juli 1814.
15. ZAM, Archief strafinrichtingen Zeeland, inv.nr. 4, notulen
21 januari 1847 en 11 februari 1847.
16. ZAM, Archief strafinrichtingen Zeeland, inv.nr. 5, notu
len 7 maart 1855 en 29 augustus 1855.
17. ZAM, Archief strafinrichtingen Zeeland, inv.nr. 1, notulen
16 januari 1815.
18. GAG, ASG, inv.nrs. 54 (raadsnotulen 19 december 1818)
en 476 (brief 16 december 1818).
19. GAG, ASG, inv.nr. 84, raadsnotulen 16 augustus 1847 en
21 oktober 1847.
20. GAG, ASG, inv.nr. 85, raadsnotulen 9 november 1848 en
13 november 1848.
21. GAG, ASG, inv.nr. 86, raadsnotulen 10 februari 1849.
22. Vlissingsche Courant, Tl september 1847.
23. Zierikzeesche Nieuwsbode, 19 juni 1851. Voor meer
artikelen in deze krant over de cellulaire opsluiting zie:
21 november 1850, 19 mei 1851, 6 oktober 1853, 17
oktober 1853, 24 juli 1854 en 24 maart 1858.
24. Geciteerd bij Franke, twee eeuwen gevangen, pag. 225.
25. Idem, pag. 197-204 en 335.
26. GAG, Archief gemeente Goes (AGG) 1851-1919, inv.nrs.
67 (raadsnotulen 19 juni 1855) en 68 (notulen B&W 19
januari 1856).
27. GAG, AGG, inv.nrs. 70 (raadsnotulen 18 oktober 1858)
en 220 (bijlage brief 17 september 1858).
28. Petersen, pag. 379-380. Zie ook: GAG, AGG, inv.nr. 220,
brief 17 september 1858. De grond bestond "voor ver
reweg het grootste gedeelte uit eene gedempte gracht
der voormalige vestingwerken".
29. ZAM, Archief strafinrichtingen Zeeland, inv.nr. 6, notu
len 25 september 1865.
30. Goessche Courant, 22 december 1865.
31. ZAM, Archief provinciaal bestuur 1851-1910, inv.nr.
1660, brief 27 mei 1868.
32. ZAM, Archief strafinrichtingen Zeeland, inv.nr. 6, notu
len 21 juli 1869.
33. Adressen van de gemeenteraad aan de Eerste en Tweede
Kamer mochten niet baten. Zie: GAG, AGG, inv.nrs. 367
(15 maart 1872) en 410 (19 april 1876).
34. Petersen, gedetineerden onderdok, pag. 381.
Goese gevangenis
51
