Zeeland 20.2
dragen, moderner dan de LOR, waren weliswaar
niet formeel van kracht maar mogen daarom nog
niet als betekenisloos gelden. Hierin werd bij
voorbeeld een onderscheid gemaakt tussen de
begrippen 'bombarderen' en 'luchtbombardemen
ten' en tussen bevolkingscentra die zich wel of
niet in de onmiddellijke nabijheid van militaire
operaties of militaire eenheden en installaties
bevonden. Bij het bombarderen van steden en
dorpen die in een frontgebied lagen, zoals Mid
delburg op 17 mei 1940, was er meer militair
geweld geoorloofd dan bij luchtaanvallen op
plaatsen ver achter het front.
Een uitgesproken morele veroordeling van het
Duitse bombardement op Middelburg op 17 mei
1940 kan dus niet gebaseerd worden op een dui
delijke juridische schuldigverklaring. Buiten kijf
staat dat Duitsland de agressor in de oorlog was,
maar dat betekent nog niet dat voor de bestrijders
van dit onrecht andere wetten golden in de zin
dat ze op het gebied van oorlogvoering aan min
der restricties gebonden waren. Indien de hele
Tweede Wereldoorlog in ogenschouw wordt geno
men, dan moet helaas worden geconstateerd dat
de verwoesting van de Middelburgse binnenstad
in 1940 niet op zichzelf stond en derhalve alles
behalve uniek was. Het bombarderen van burger
doelen was bij alle partijen schering en inslag
geworden, met de totale vernietiging van de ste
den Hirosjima en Nagasaki als ultieme climax.
Wanneer men, zoals Van der Weel, juridische
bezwaren koestert ten opzichte van het Duitse
militaire optreden in 1940, dan moet men ook de
geallieerden in het beklaagdenbankje plaatsen.
Als enige troost kan misschien gelden dat
tegenwoordig in oorlogen door de toepassing van
proportionaliteit en de inzet van kleinere en meer
professionele strijdkrachten die uitgerust zijn met
precisiewapens, over het algemeen veel minder
geleden wordt onder collcitoral damage. Boven
dien is er nu veel meer aandacht voor het vraag
stuk van burgerslachtoffers: in de media, bij de
publieke opinie en in het huidige, veel uitgebrei
dere en accuratere humanitaire oorlogsrecht.
Noten
P. Sijnke, 'Tot slot: samenvatting en conclusies', in: P.
Sijnke (red.), Middelburg 17 mei 1940. Het vergeten bom
bardement (Goes 2010), 175-183; K. Bosma en A. van
Waarden-Koets, 'Wederopbouw van Middelburg: tussen
historiseren en standaardiseren', in: Middelburg 17mei
1940, 149-150.
J.J. van der Weel, 'Te gast: 'Ik geloof dus niets van een
flankbescherming", in: Provinciale Zeeuwse Courant
(PZC), 22 mei 2010.
Zie onder andere: H. Amersfoort en P. Kamphuis, Mei
1940. De strijd op Nederlands grondgebied (Den Haag,
tweede herziene druk, 2005), en A. van Liempt, De Oor
log (Amsterdam 2009).
C. Colijn, 'Bombardement op Rotterdam echt geen ter
reurdaad?', in: Vrij Nederland, 2 december 2009. Zie ook
over de morele dimensie van de geschiedschrijving over
de Tweede Wereldoorlog: J.C.H. Blom, 'Een heel eigen
manier van kijken', in: BMGN 125 (2010), 90-107.
P. Sijnke, 'De Duitse inzet op 17 mei en het Duitse
Duits bombardement
71
