Dc familie Woutersen uit Zuid-Beveland ca. 1910. Vader
Leendert Wouter Woutersen (1876-1958), landbouwer, moe
der Jacoba Jozina Stols (1874-1935) en dochter Wilhelmina
Adriana (1904-1948). Het gezin woondern Hoedekenskerke en
's-Gravenpolder. Zeeuwse Bibliotheek, Beeldbank nr. 128721.
inderdaad dat het effect van de tarweprijs alleen
in een beperkte periode gold: in de jaren 1850 en
1860, dus ruim wat vroeger dan in de door Van
Poppel en Nelissen aangegeven periode. Het
effect was bovendien zichtbaar voor boeren én
arbeiders.
De lage tarweprijs van de jaren 1834 tot 1838
zien we niet terug in een duidelijk stijgend aantal
huwelijken voor arbeiders of dalend aantal huwe
lijken voor de van de graanprijs afhankelijke
landbouwers. De boeren profiteerden vermoede
lijk van hoge prijzen voor andere producten dan
tarwe. Zo spreekt de Grijpskerkse landbouwer A.
Geschiere over gunstige landbouwprijzen voor de
jaren 1831-1836, gevolgd door een sterke daling
tot 1845.13 Ook de eerstgenoemde periode is niet
terug te vinden in grafiek 1 - het geringe aantal
huwelijken van arbeiders in 1831 en 1832 kwam
door de militaire dienst tijdens de Belgische
Opstand. Wel lijkt de geringe trouwlust van
boeren(zoons) aan het begin van de jaren veertig
en in 1844 verband te houden met de slechte prij
zen die Geschiere noemt. De hoge tarweprijs in de
jaren 1840 en 1847 is dus in de grafiek niet merk
baar. Evenmin lijkt de aardappelcrisis van eind
1845 tot 1848 duidelijke sporen in het huwelijks-
Grafiek 1. Aantallen huwelijken per jaar in vijf gemeenten in centraal Walcheren, zes in centraal
Schouwen-Duiveland en vijf in de oostelijke Zak van Zuid-Beveland, 1830-1855, opgeteld en apart
voor arbeiders en boeren(zoons)
50
40
30
20
10
lil li
il
1830'31 '32 '33 '34 '35 '36 '37 '38 '39 '40 '41 '42 '43 '44 '45 '46 '47 '48 '49 '50 '51 '52 '53 '54 '55
i boeren ^^^1 arbeiders
Huwelijken in de negentiende eeuw
89
