Ze Grafiek 2. Aantallen huwelijken per jaar in zestien Zeeuwse gemeenten (zie grafiek 1), 1855-1879 60 50 arbeiders boeren Tuinman Evert Blaas (geb. 1868) met echtgenote Leuntje Kooman (geb. 1861) voor het tuinmanshuis van Toorenvliedt, ca. 1894. Zeeuwse Bibliotheek, Beeldbank nr. 55173. gedrag te hebben nagelaten. Het nog gunstige jaar 1845 werd gevolgd door een periode waarin er gemiddeld niet minder arbeiders trouwden dan voordien. Hooguit werd de jaarlijkse schomme ling in de aantallen geringer. Mogelijk profiteer den de arbeiders ten dele mee van de gestegen prijzen van granen en peulvruchten waarvan Geschiere melding maakt.14 Een zeker effect van de tarweprijs op het huwelijksgedrag is er wel na 1850. De lage tarwe prijs van 1853 werd in 1855 gevolgd door een erg laag aantal huwelijken onder landbouwers. De hoge prijs tussen 1854 en 1857, een gevolg van de Krimoorlog, werd - eveneens met vertraging - gevolgd door een stijgend aantal huwelijken van boeren én arbeiders. De lage tarweprijs in 1865 en 1866 vertaalde zich vervolgens in een dalend aantal huwelijken onder boeren in 1867 en 1868 - maar na een paradoxale piek in 1866. Of de daling in 1869 van het aantal arbeidershuwelij ken nog hieraan te relateren valt, lijkt twijfelach tig. Erg duidelijk is het beeld al met al niet - de gemiddelde huwelijksleeftijd werd natuurlijk door meer factoren bepaald dan door de tarweprijs. Maar dat deze meer invloed had dan vóór 1850 lijkt te kloppen met Boumans constatering over het derde kwart van de eeuw: het beloop van de graanprijzen was "stellig de beslissende factor voor den landbouw in deze streek".15 90 Huwelijken in de negentiende eeuw

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 2011 | | pagina 12