31
CC"t/nc £id 'vis
De ambtenaren van de burgerlijke stand maakten
tot circa 1870 achter in elk register een index. De
tienjarige tafels zijn jarenlang de belangrijkste
toegang tot de akten in de studiezalen van de
archiefdiensten geweest. De digitalisering van de
afgelopen jaren heeft ze overbodig gemaakt.
Bewaring van de registers
De gemeenten bewaarden de ene serie van de
registers; de andere serie, ook wel aangeduid als
de dubbelen van de burgerlijke stand, werd
bewaard bij de rechtbanken van eerste aanleg,
vanaf 1838 de arrondissementsrechtbanken. Daar
werden ook de huwelijkse bijlagen bewaard. Bij
de opheffing van de arrondissementsrechtbank
van Goes per 1 januari 1877 zijn bij de verhuizing
van de registers van de burgerlijke stand naar
Middelburg de huwelijkse bijlagen vernietigd,
zodat die van de gemeenten op de Bevelanden en
in Oost-Zeeuws-Vlaanderen ontbreken.
Over de status van de registers van de burger
lijke stand schrijft archivaris dr. D.A. Felix van
het Rijksarchief in Zeeland in 1935 dat de
gemeentelijke exemplaren niet werden beschouwd
als archief van de ambtenaar van de burgerlijke
stand; het was immers een administratie die van
rijkswege was ingevoerd. Zijn archief bestond uit
stukken die voortvloeiden uit de uitoefening van
zijn werk, bijvoorbeeld correspondentie. De
exemplaren die bij de rechtbanken werden
bewaard werden ook niet als een archiefbestand
beschouwd, maar als een verzamelihg registers,
opgemaakt op en volgens voorschrift van de staat
door een daartoe aangewezen ambtenaar.
In 1929 zijn de oudste registers (t/m 1842)
overgebracht naar het Rijksarchief in Zeeland,
dat ook de archiefbewaarplaats was van de oude
rechterlijke archieven. De Zeeuws-Vlaamse regis
ters van vóór 1814 die nog niet eerder naar de
arrondissementsrechtbank van Goes waren over
gebracht, waren al door het provinciaal archief
overgenomen van de arrondissementsrechtbank
te Gent in de jaren 1880.
Bron voor onderzoek
Voor genealogische onderzoekers vormen de
akten van de burgerlijke stand de eerste bron van
onderzoek. De registers sluiten aan bij de recente
gegevens die men in eigen familiekring kan ver
zamelen. Met behulp van de tienjarige tafels in de
studiezalen van de archiefdiensten konden de
akten worden opgespoord. Om raadpleegschade te
Leeftijden van bruidegoms en bruiden
Het grootste percentage vrouwen huwde tussen het 21ste en 28ste levensjaar (63°/o); bij mannen was
dat tussen het 23ste en 29ste levensjaar (58%). Grote leeftijdverschillen tussen bruidegom en bruid
kwamen ook voor. De oudste bruidegom was Cornelis Brouwer. Hij huwde op 19 december 1816 te
Middelburg met de 55-jarige Janna de Plaa. Drieënhalf jaar later overleed Cornelis. Volgens zijn over
lijdensakte was hij toen 83 jaar.
Het grootste leeftijdsverschil was er tussen Jan Peek, een 24-jarige meester-koperslager en Geer-
truijdt Smits, 70 jaar oud en winkelierster. Zij huwden te Middelburg op 29 maart 1838. Op een oude
fiets moetje het leren?
Heden den c.
achttien honderd en zestiendes
van de i
nannd Q),
Jaren, geboren ts
van de maand des Jaars
middags. te 4 uur compareerden voor mij
Beambte tot de" Zaken van den Burgerlijken Stand j
District &Va-tProvincie Zeeland,
oud £\Ui
wonende w? a cl cZ -
Beroep 6 «-
nj'o
Detail uit de huwelijksakte van Cornelis Brouwer, 1816. Brouwer was de oudste bruidegom in Zeeland in de eerste 115 jaar van
het bestaan van de burgerlijke stand. Zeeuws Archief, Burgerlijke Stand.
134
De staat der Zeeuwen
