Springlevend
De burgerlijke stand is in onze tijd nog steeds dé
basis voor de bevolkingsadministratie van de
overheid. Zonder geboorteakte bestaat een mens
administratief niet en zijn leven is pas officieel
beëindigd nadat een akte van overlijden is opge
maakt. De laatste twee decennia zijn de regels
Bijzondere historische gebeurtenissen
Aan het verloop van de aantallen geboorte-,
huwelijks- en overlijdensakten over de periode
1811-1910 zijn ook bijzondere historische
gebeurtenissen af te leiden.
Het geboortecijfer in de provincie Zeeland
kende in de negentiende eeuw enkele dips,
zoals in de beginjaren dertig toen veel jonge
mannen werden opgeroepen in de Zeeuwse
Mobiele Schutterij om te worden ingezet
tijdens de Belgische Opstand. Dat had ook
invloed op het aantal huwelijksvoltrekkingen
in die jaren.
Een ander dieptepunt in het geboorte- en
overlijdenscijfer vormden de jaren 1846 en
1847, bekend als de jaren van de aardappel
misoogsten waardoor een groot deel van de
bevolking werd getroffen. In de jaren vijftig
waren er enkele cholera- en pokkenepidemieën
die invloed hadden op het aantal geboorten en
overlijdens.
In de sterftecijfers valt ook op het hoge
aantal overlijden in 1811, voor het grootste
deel op conto van de Franse militairen die in
dat jaar in groten getale overleden in de mili
taire hospitalen van Middelburg en Veere.
van deze administratie aangepast aan de moderne
samenleving, zoals de mogelijkheid voor huwe
lijkssluiting tussen mensen van dezelfde sekse,
het geregistreerde partnerschap en de plannen
om de woonplaats van de moeder als geboorte
plaats van het kind aan te merken. Dat is allemaal
interessante stof voor een artikel over honderd
jaar.
Noten
1. Voor huwelijksakten geldt een termijn van 75 jaar, voor
overlijdensakten 50 jaar.
2. Er zijn zelfs twee themanummers verschenen met his-
torisch-demografische en sociaal-historische artikelen:
Zeeland 7/3 (september 1998) 'Over Zeeuwse mensen' en
Zeeland 15.1 (maart 2006) 'Zeeuwen in beweging'.
Geraadpleegde bronnen
J.N. Elenbaas, Handboek voor den burgerlijken stand, tweede
druk, Alphen aan den Rijn 1923.
G.J. Heederik, Van kasboekregister tot burgerlijke stand, Mep-
pel 1973.
R.F. Vulsma, Burgerlijke stand en bevolkingsregister, Den Haag
2002.
Leo Hollestelle en Albert Meijer (red.), Zeeuwen Gezocht. Gids
voor stamboomonderzoek in Zeeland, Middelburg/Den Haag
2003.
D.A. Felix, De bescheiden, krachtens het koninklijk besluit
d.d. 22 april 1929, S. Nr. 1276 naar het Rijksarchief in Zeeland
overgebracht, registers, tafels en stukken betreffende den
burgerlijken stand in Zeeland, (1796)1811-1842, Middelburg
1935.
Digitale bestanden Burgerlijke Stand Zeeland (Zeeuws
Archief).
136
De staat der Zeeuwen
