Mandarijnen op Zwavelzuur...
is een boek van Willem Frederik Hermans met
polemische artikelen uit de jaren veertig en vijf
tig van de vorige eeuw. Het werd uitgegeven in
1964 in eigen beheer, omdat geen enkele uitgever
er zijn vingers aan wilde branden: de polemieken
waren 'snerpende kritieken' op het werk van col
lega-schrijvers. Aan dit boek moest ik denken
toen we besloten een polemiek op te nemen in
Zeeland. Paul Brusse, Jeanine Dekker, Wijnand
Mijnhardt en Arno Neele geven commentaar op
het artikel van Willem van den Broeke en Tobias
van Gent, 'Meer boeren dan kooplieden en domi
nees?' dat verscheen in het decembernummer van
de vorige jaargang. Het is een recensie-artikel
over de producten van het NWO-project De
balans tussen stad en platteland; desurbanisatie
en de opkomst van de agrarische samenleving:
Zeeland 1750-1850. Het projectteam was het met
een aantal conclusies van Van den Broeke en Van
Gent niet eens en vroeg ons, de redactie, een
repliek te mogen schrijven. "Niets veroudert zo
snel als een polemiek vol serieuze argumenten en
zwaarwichtige redeneringen", meende Hermans
in Mandarijnen op zwavelzuur. In dit tijdschrift
heeft een polemiek nog een extra handicap van
wege de verschijningsfrequentie van Zeeland. Een
repliek verschijnt drie maanden na de publicatie
van het bewuste artikel. Een weerwoord op de
repliek zou dan weer drie maanden later verschij
nen. Op den duur weet niemand meer waar de
polemiek ook alweer over ging. De verschijnings
frequentie is de reden waarom de redactie in het
algemeen geen polemieken in ons blad opneemt.
Maar deze keer willen we een uitzondering
maken, het onderwerp is historisch gezien
belangrijk. Om dezelfde reden nemen we ook een
weerwoord van Van den Broeke en Van Gent op
de repliek in dit nummer op. En dat is dan het
einde van de discussie.
Veel meer historie in dit nummer trouwens.
Eric-Jan Weterings bespreekt een liber amicorum
voor Willem van den Broeke. Hij vraagt zich in
de eerste regels van de recensie af of er in Zee
land een historikerstreit woedt, getuige de dis
cussie over het desurbanisatieproject. Ik denk het
niet. In het vriendenboek schrijven historici uit
beide kampen. Zo gaat dat in de wetenschap, in
elke tak van wetenschap: je kunt het ernstig
oneens zijn, maar uiteindelijk ben en blijf je col
lega's en sta je met z'n allen voor het hooghouden
van de discipline. Weterings tekent ook voor de
boekbespreking van het tijdschrift Moensiana,
gewijd aan Petronella Moens, schrijfster en acti
viste uit Aardenburg. Dit tijdschrift wordt uitge
geven door de Stichting Petronella Moens, met
als doel de herinnering aan Petronella Moens
levend te houden. In dit nummer nog een artikel
van de hand van Weterings over professor Renier,
een historicus die vijftig jaar geleden overleed.
Albert Kort bespreekt het tweede deel van de
Geschiedenis van Zeeland en van de hand van
Ineke Vogel-Wessels Boer een artikel over de
Boerhave, een schip gebouwd door de Middel-
burgsche Commercie Compagnie, dat door het
faillissement van de opdrachtgever nauwelijks te
verkopen bleek. Hoewel historisch, toch een arti
kel met een heel actueel tintje; lees 'bank' voor
'schip'.
Truus Trimpe Burger-Mekking vat in de
rubriek 'Aanwinsten' weer een aantal door het
Genootschap ontvangen publicaties samen. Ik
vond met name de signalering van de publicatie
over de valkerij interessant. Ik wist niet dat
Nederland ooit het centrum van de valkerij in
Europa was, en dan meer specifiek Valkenswaard.
Niets historisch is er aan de signalering van
een boek over mosselen en een recensie van het
boek van Chiel Jacobusse, BUITENgewoon in Zee
land. Dit boek geeft veel informatie over de
natuur in onze provincie door het jaar heen, en
voor iedere maand is er een wandeling beschre
ven. Daar wordt het weer weer voor.
Ad Huiskes
Introductie
1
