■mror
M
De bouw van een fregat op de werf van de Middelburgsche Commercie
Compagnie in de Franse tijd
I.H. Vogel-Wessels Boer
De scheepstimmermansbaas van de Middelburgsche
Commercie Compagnie, Jan Roose, werd in 1802
benaderd door een persoon, die anoniem wenste te
blijven, om een fregat voor hem te bouwen. Na
overleg met de directeuren van de Commercie
Compagnie werd er een contract afgesloten. De
bouw van dit schip is een financieel fiasco voor de
werf geworden door het faillissement van de
opdrachtgever, de slechte economische omstandig
heden en het dichtslibben van de Middelburgse
haven.
In 1720 verenigden kooplieden uit Middelburg
zich in de Middelburgsche Commercie Compagnie
(MCC). Aanvankelijk dreef de MCC vooral handel
op de Middellandse Zee en West-Indië. Er waren
ook handelscontacten met de Oostzee, de IJszee,
de Witte Zee, Frankrijk en het Iberisch schierei
land. Tevens dreef de MCC handel op West-Afrika
en dan met name Guinee. In 1730 verloor de
West-Indische Compagnie (WIC) het alleenrecht
op de slavenhandel tussen Afrika en Zuid-Ame-
rika. Vanaf dat jaar ging de MCC zich bezighou
den met de slavenhandel. Al spoedig werd over
gegaan tot de zogenaamde driehoekshandel, dat
wil zeggen dat men van Europa naar West-Afrika
reisde en via West-Indië naar Europa terugkeerde.
De driehoeksreizen werden de belangrijkste bron
van inkomsten van de MCC. De compagnie heeft
zich overigens ook beziggehouden met de kaap
vaart. Begin negentiende eeuw ging de MMC ver
der als scheepswerf en ze werd in 1889 opgehe
ven. De werf lag aan het dok aan de zuidkant van
de stad, vlakbij de Segeerspoort. Hier lagen naast
elkaar, van west naar oost, de werven van de
MCC, de WIC en de VOC. Na de opheffing van de
WIC nam de MCC de werf en het pakhuis van
deze compagnie over. In 1818 vestigde de MCC
zich op de voormalige werf van de VOC.
Middelburg rond 1800
De Fransen vielen in 1794 de Republiek van de
Zeven Verenigde Provinciën binnen. Op 4 febru
ari 1795 capituleerden de Zeeuwse Staten en twee
Merkteken Middelburgsche Commercie Compagnie (MCC).
dagen later trokken de Fransen Middelburg bin
nen. Drie maanden later werd in Den Haag een
verdrag met de Fransen gesloten waardoor de
autonomie van de zeven provincies grotendeels
verloren ging. Het bestuur werd geconcentreerd
in Den Haag. Voor Middelburg had dit grote
gevolgen. De stad kwam in een uithoek te liggen
en verloor veel van zijn macht. Engeland, sinds
1793 in oorlog met Frankrijk, verbood in 1795 de
handel met de Bataafse Republiek. De overzeese
handel stokte mede doordat de koloniën door de
Engelsen waren bezet. Alles wat met de scheep
vaart en handel in verband stond verviel. Bij de
MCC lag de scheepsbouw stil. Op 25 maart 1802
werd de Vrede van Amiens gesloten die een einde
maakte aan de oorlog tussen Frankrijk, de
Bataafse Republiek en Spanje enerzijds en Enge
land anderzijds. De handel en daarmee de scheep
vaart leefden op. De koloniën werden grotendeels
teruggegeven zodat er weer rechtstreeks op deze
gebieden gevaren kon worden.
Waarschijnlijk hierdoor gestimuleerd werd de
scheepstimmermansbaas van de MCC in 1802
benaderd met de vraag of er op de werf een fregat
gebouwd kon worden. Helaas duurde de vrede
Een fregat voor de MCC
