de facade in sommige cafés niet geplaatst worden.
De boekenlegger (in Zeeuws-Vlaanderen boeken-
steker genoemd) was meestal Joost Monjé, broer
van Marin.
Op 15 januari 1962 overleed Marin Monjé op
43-jarige leeftijd. Zijn echtgenote, mevrouw
92-toets Mortier-dansorgel van Frans Monjé, Breskens. Links Frans Monjé, rechts zijn zoon Marinus (Marin) Monjé. De foto is eind
jaren dertig in Breskens genomen. Archief Tom Meijer.
daar gelegerde soldaten. Wonder boven wonder is
het orgel ongeschonden de oorlog doorgekomen.
Eind 1944, na de bevrijding van Breskens door de
geallieerde troepen, kreeg Frans Monjé zijn Mor
tier zonder problemen terug. In dezelfde houten
barak werden toen bevrijdingsfeesten en bals
georganiseerd. Het orgel speelde voor de Engelse
en Canadese bevrijders en de bevolking van Bres
kens. Nadat de soldaten vertrokken waren, kwam
de Mortier terug naar het dorp, samen met de
barak die daar weer werd opgebouwd. In die
barak heeft het orgel van 1945 tot 1953 gespeeld
voor het danspubliek. Ook werd het tijdens het
kermisseizoen door Frans Monjé en zijn zoons
weer verhuurd. Vanaf 1958 kreeg dit orgel lande
lijke bekendheid toen er verschillende grammo
foonplaten met tophits uit die tijd werden uitge
bracht. Het orgel is later naar de USA verkocht.
In februari 1949 kocht zoon Marin Monjé een
101-toets Mortierorgel en plaatste het in zijn
café-zaal Du Commerce aan het Spuiplein 41 te
Breskens, waar het met veel succes heeft
gespeeld. Ook verhuurde Monjé zijn orgel op
diverse kermissen in Zeeuws-Vlaanderen. Van
wege zijn afmeting kon het grote bovenstuk van
Monjé-Perduyn, zette daarna de horecazaak, met
het 101-toets Mortierorgel, aan het Spuiplein
voort. In 1968 liet zij het orgel automatiseren,
waarbij de losse orgelboeken werden vervangen
door een boekenring met twintig liedjes, zodat zij
zelf het caféwerk kon blijven doen. Het orgel
speelde sindsdien via een muntinworpkastje,
alleen nog op zondagmiddag vanaf drie uur. Tus
sen 1959 en 1972 kwamen er onder de titel 'Mor
tierorgel Breskens' verschillende 45- en
33-toerenplaten op de markt. In 1978 verkocht
mevrouw Monjé het orgel aan het Ponypark Slag
haren, waar het op 5 maart 1981 door brand werd
verwoest.
Groede
In Groede woonde dansorgelverhuurder Daan
Ekkebus, die voor en na de Tweede Wereldoorlog
Dansorgels
105
