22.3
Walcheren
die het orgel plaatste in zijn dancing Slikplaote
aan de Slijkplaat 6 in Hoofdplaat - gelegen tussen
het gehucht Nummer Een en het dorpje Sasput.
Sjaak van den Ameele plaatste rond 1983 een
moderne 105-toets elektronische Decap in zijn
café. Deze bleef hier staan tot 1999, waarna hij
werd verkocht aan een
verzamelaar uit Middel
burg.
Aan de Boulevard Bankert 90 te Vlissingen
woonde de bekende caféhouder en draaiorgelver
huurder Wilhelmus Gerardus Jansen. Door de een
werd hij Willem, door de ander werd hij Geert
Jansen genoemd. Zijn bijnaam was Gurk. Hij was
in 1883 geboren in Hoogerheide, West-Brabant.
Frans dansorgel (Gavioli), omgebouwd voor gebruik op straat.
Eigenaar was waarschijnlijk orgelverhuurder Geert (Gurk)
Jansen uit Vlissingen. De foto is rond 1910 gemaakt in de
Langstraat te Zoutelande. Archief Tom Meijer.
Al voor de Eerste Wereldoorlog verhuurde hij
vanuit deze plaats draaiorgels. Nadat hij naar
Vlissingen was verhuisd, verhuurde hij draai
orgels door heel Nederland.
Jansen had in zijn café-danszaal in Vlissin
gen een vrij groot dansorgel staan. Zijn woonhuis
stond pal naast het café. In de ruimte onder zijn
bovenwoning had hij de bergplaats voor zijn
draaiorgels. Hij heeft diverse orgels verhuurd,
waaronder enkele Mortier-dansorgels. De meeste
instrumenten liet hij later allemaal verbouwen en
moderniseren, zodat ze nog tot ver in de jaren
dertig aantrekkelijk bleven voor het grote publiek
en de exploitanten.
Gurk Jansen stond bekend als een krachtpat
ser. Vervelende klanten in zijn café gooide hij zo
op straat. Zware orgels tilde hij met gemak op. Hij
heeft ook na de Tweede Wereldoorlog nog straat
orgels verhuurd, tot begin 1953 toen zijn bedrijf
ten onder ging in de watersnoodramp.
Buiten de regio Zeeuws-
Vlaanderen bestond in
Zeeland alleen in Vlissin
gen en Middelburg een
dansorgelcultuur. In die
plaatsen stonden vroeger
veel cafés waarin vaste
orgels en orchestrions
stonden opgesteld. Vlis
singen had een aantal
kermisexploitanten onder
haar inwoners, zoals de
firma C.P. du Pont - die
onder andere een Gasparini- en een Gavioli-orgel
bij hun kermisattracties hadden staan - en L. Ots,
die een 65-toets orgel in zijn bezit had.
Ook de Vlissingse orgelbouwer en reparateur
Willem Lijnberg werkte veel voor kermisexploi
tanten. Lijnberg was in Vlissingen onder meer
bekend als muziekleraar en dirigent van een
plaatselijke accordeonvereniging. Naast zijn
woning aan de Prinsenstraat 30 had hij een berg
plaats, magazijn en atelier, waarin hij oude orgels
ombouwde en repareerde. Hij maakte ook
muziekboeken. Waarschijnlijk verhuurde Lijnberg
ook enkele straatorgels aan exploitanten in Vlis
singen, Goes en Middelburg. Hij is naar verluidt
eindjaren dertig naar Amsterdam verhuisd en is
daar in de elektrotechniek gaan werken. In de
draaiorgelwereld had hij destijds de naam Willem
Lijmpot, omdat hij bij reparaties aan orgels de
houtverbindingen en andere houten onderdelen
die dreigden los te raken overvloedig insmeerde
met houtlijm.
Op de pagina hiernaast: Joseph Bursens eafé-orchestrion,
bouwjaar ca. 1912, in café De Beurs van D. Poelman te Middel
burg. Foto uit de jaren twintig. Archief Tom Meijer.
Dansorgels
113
