socialistische, utopische ideeën werd hij gearres teerd en naar Siberië verbannen. Na zijn terug keer in 1854 was hij zijn idealistische denkbeel den wel kwijt. Dostojevki was zeer religieus geworden. In zijn boeken zijn nederigheid, verge ving en zelfbeheersing belangrijke thema's. In zijn bekende werk Schuld en boete (1866) wordt de vraag opgeworpen of het geoorloofd is misdaden te begaan om iets goeds te bereiken. Vooral na een oorlog en bij onzekerheid herleeft de belang stelling voor Dostojevski. Volgens de auteur is hij beïnvloed door Rousseau en heeft hijzelf weer veel invloed uitgeoefend op bijvoorbeeld Freud, Kafka en Camus. Het goede en schone te vinden en toch de vermenging te zien met wat slecht en lelijk is, hield Dostojevski bezig. Ondanks die tegenstellingen bleef zijn ideaal van schoonheid en goedheid overeind, en daardoor ontstonden zijn figuren als de Idioot en zijn latere Christus figuur. Westerheem, het tijdschrift voor de Nederlandse archeologie (juni 2013), biedt als eerste artikel 'De pottenstapels van Hoogovens' door H. Ver mast. In de jaren zestig van de vorige eeuw wer den in IJmuiden op het terrein van de Hoogovens en Staalfabrieken inheems-Romeinse pottensta pels gevonden. De vondst van zo'n stapel potten is alleen bekend uit West-Nederland. De auteur zet de bestaande gegevens op een rij en wijst op mogelijke functies van de pottenstapels. De Friese inheemse bevolking zou ooit een innovatieve oplossing bedacht hebben voor waterwinning: grote voorraadpotten werden hergebruikt door de bodems eruit te slaan en de potten op elkaar in te graven tot op grondwaterniveau. Zo ontstonden welputten of waterreservoirs, en tot nu toe lijkt deze verklaring het meest geaccepteerd. M. Philippeau schreef'Vroeg-middeleeuwse munten uit Limmen'. De Romeinen introduceer den geld als betaalmiddel in de Lage Landen, maar na de val van het Romeinse Rijk stagneerde de geldhandel en kwam de ruilhandel weer in zwang. In de tweede helft van de zevende eeuw kwam geld opnieuw in gebruik, in de vorm van sceatta's. In 1996 werd een karolingisch graf ont dekt, dat gedateerd kon worden tussen ca. 720 en 860 na Christus. De meest bijzondere vondst uit dit graf betrof een zevental zilveren sceatta's. Het woord sceatta komt van het Germaanse woord 'skeat', dat geld of schat betekent. De zeven mun ten zijn van drie verschillende typen: 'runen', 'vogel-op-kruisbeeltenis' en 'stekelvarkenstan daard'. De typen worden door de auteur uitvoerig beschreven. Verder zijn er artikelen over onderzoek van visresten uit middeleeuws Hazerswoude, over een archeologisch onderzoek in de oude Hanzestad Elburg en over de vele werkzaamheden van AWN-afdeling Vallei en Eemland, Amersfoort. Aanwinsten 117

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 2013 | | pagina 37