land zoals Zeeuws-Vlaanderen. Vooralsnog lijkt
daar de kans op terugkeer van de otter dan ook
het meest reëel. Natte ecologische verbindingszo
nes bieden daar de beste kansen op terugkeer van
de otter, nadrukkelijk genoemd als 'doelsoort'
van het provinciale natuurbeleid.36 Of zal de otter
toch een andere route kiezen, vanuit het rivieren
gebied via Krammer-Volkerak en Sint Philipsland
naar Schouwen-Duiveland? De tijd zal het leren.
Drs. G.R. Heerebout (Kloetinge) komt dank toe
voor zijn commentaar bij een eerdere versie van
dit artikel.
Noten
1. www.vriendenvandeotter.nl.
2. J.P. Bekker e.a. (red.), Zoogdieren in Zeeland; Fauna
Zeelandica, dl. 6, z.p. 2010, p. 178.
3. S. Broekhuizen e.a. (red.), Atlas van de Nederlandse
zoogdieren, Utrecht 1992, p. 180.
4. A. van Wijngaarden en J. van de Peppel, 'De otter, Lutra
lutra (L.), in Nederland', in: Lutra. Orgaan van de Ver
eniging voor zoogdierkunde en zoogdierbescherming 12
(1970), p. 48.
5 Bekker, Zoogdieren, p. 178.
6. Van Wijngaarden en Van de Peppel, 'De otter', p. 51.
7. www.landschapvzw.be.
8. G.A. Brouwer, 'De uitroeiing van den vischotter (Lutra
lutra L.) in Nederland aanstaande', in: De levende natuur.
Tijdschrift voor natuurvrienden 45 (1941), p. 55.
9. Van Wijngaarden en Van de Peppel, 'De otter', p. 15, 48.
10. Zeeuws Archief (ZA), Oud-archief waterschap Walcheren
1511-1870 (AW 1511-1870), inv.nr. 16 (11 dec. 1710).
11. Van Wijngaarden en Van de Peppel, 'De otter', p. 41.
12. ZA, AW 1511-1870, inv.nr. 16 (18 dec. 1710).
13. W.S. Unger (ed.), Bronnen tot de geschiedenis van Mid
delburg in den landsheerlijken tijd, dl. 3, 's-Gravenhage
1931, p. 160, nr. 335.
14. ZA, AW 1511-1870, inv.nr. 23 (4 dec. 1749).
15. ZA, AW 1511-1870, inv.nr. 23 (9 juli 1750; 20aug. 1750).
16. ZA, AW 1511-1870, inv.nrs. 611-673.
17. ZA, AW 1511-1870, inv.nrs. 695, 698, 700, 702, 704, 712,
718 en 724.
18. Vriendelijke mededeling Veronique De Tier, adviseur
streektalen Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland.
19. Verslag van Gedeputeerde Staten aan de Staten der
provincie Zeeland. Gedaan in de zomer-vergadering van
1851, p. 143.
20. Gegevens in deze alinea via www.krantenbankzeeland.nl,
Vlissingsche Couront28 maart 1890; Middelburgsche
Courant 17 febr. 1917; De Zeeuw 19 febr. 1917; Mid
delburgsche Couranti febr. 1918; Maas- en Scheldebode
7 dec. 1927.
21J. Zwemer, Een zekel om geit-eten te snieën. De geschie
denis van de landarbeiders op Walcheren - 1900-1940,
z.p. 1986, p. 67.
22. J.C. de Man, 'Fauna', in: Bijdragen tot de geneeskundige
plaatsbeschrijving van Nederland. Eerste stuk: Natuur
kundige plaatsbeschrijving van de provincie Zeeland,
's-Gravenhage 1870, p. 91.
23. Gegevens in deze alinea via www.krantenbankzeeland.
nl: Middelburgsche Courant31 maart 1875; idem 5
maart 1888; DeZeeuw22 nov. 1916; Middelburgsche
Courant23 nov. 1886; idem 25 jan. 1889.
24. A. van Lynden, 'De zoogdieren van Walcheren (vervolg)',
inLuctor et Emergo. Orgaan van district VIII van de Ned.
Jeugdbond voor Natuurstudie 2 (1936) no. 1, p. 2-3.
25. Gegevens in deze alinea via www.krantenbankzeeland.nl,
Vlissingsche Couranti febr. 1916; Zierikzeesche Nieuws
bode7 dec. 1876.
26. Gegevens in deze alinea via www.krantenbankzeeland.nl,
Het Zuiden 25 okt. 1877; Middelburgsche Courant30
aug. 1883; idem 2 april 1884; idem 6 maart 1889; idem
8 juni 1888; idem 18 nov. 1897; Vlissingsche Courant 10
juni 1888.
27. Gegevens in deze alinea via www.krantenbankzeeland.nl,
DeZeeuw 15 jan. 1903; idem 18 april 1903; idem 18 febr.
1915; Middelburgsche Courant 10 juni 1915; DeZeeuw4
maart 1916; idem 14 dec. 1917; Middelburgsche Courant
17 febr. 1917; Vlissingsche Courant2 febr. 1916; Middel
burgsche Courant28 mei 1918; idem 1 febr. 1918.
28. Van Lynden, 'Zoogdieren', p. 3.
29. Via www.krantenbankzeeland.nl: Zierikzeesche Nieuws
bode 17 jan. 1903.
30. Broekhuizen, Atlas, p. 179-180.
31. Broekhuizen, Atlas, p. 178.
32 M. Gargon, Walchersche Arkadia, Middelburg 1746 (2e
druk), dl. 1, p. 9, 26, 121, 173; dl. 2, p. 31, 43, 250.
33. Gargon, Arkadia, dl. 1, p. 252.
34. De Man, 'Fauna', p. 85-86.
35. A.P de Klerk, Het Nederlandse landschap, de dorpen in
Zeeland en het water op Walcheren. Historiseh-geografi-
sche en waterstaatshistorische bijdragen, Utrecht 2003,
p. 245-254.
36. Via www.zeeland.nl: R. van Nispen en H. Benschop,
Nota: Herziening natte ecologische verbindingszones
Zeeland, 2010.
50
De otter op Walcheren
