të';
AI
£l
Zeeland 23.2
l
K rt f 4
t hort a iiji; lxittU1 I» l 'i'iti vn a iii
Fort en omwalling aan de Kruisdijk bij Sluis in Vlaanderen, 1692. Tekening, kopie naar het origineel door J.S. uit 1692. Zeeuws
Archief, Zeeuws Genootschap, Zelandia Illustrata, II-2207a.
Habsburgers, maar enkele regels verder worden
geestelijken (bedoeld wordt: geestelijke instellin
gen) als de voornaamste grootgrondbezitters aan
geduid. Om de vroegere eigendomsverhoudingen
onder het leenstelsel juist weer te geven, is wel
wat meer ruimte nodig. Ook zou het de duidelijk
heid hebben bevorderd als de verschillende fasen
van de inundaties en de frontlinies in een serie
schematische kaartjes waren weergegeven. De
gereproduceerde oude kaartfragmenten geven
niet veel duidelijkheid, te meer omdat het noor
den nu eens links, dan weer rechts of bovenaan is
weergegeven (daar waren toen nog geen vaste
regels voor, maar verwarrend is het wel).
Historicus Roland van Immerseel behandelde
uitvoerig en uitstekend gedocumenteerd de lotge
vallen van de schans zelf. Deze werd in 1640, dus
pas in de laatste fase van de Tachtigjarige Oorlog,
als redoute aangelegd op een strategisch punt
midden tussen Sluis en Aardenburg. Hij
beschermde de weg tussen deze twee plaatsen, die
dwars door de inundatiegebieden liep. Hij heeft
dus maar kort als verdediging tegen de Spanjaar
den dienst gedaan, maar moest in 1670 weer wor
den hersteld vanwege de militaire dreiging vanuit
Frankrijk. In 1762 werd de fortificatie als zodanig
opgeheven. De schans werd toen verkocht aan de
Sluise burgemeester Pieter Hennequin, die er een
buitenplaats van maakte. Bij de koop was bepaald
dat de gebouwen moesten worden gesloopt, zodat
ze niet meer als vestingwerk dienst zouden kun
nen doen, maar Hennequin heeft zich daar niet
Boekbesprekingen
79
