sche wetenschap wilde dienen. Piloty hoorde bij
het type wetenschappers dat bewust kritiek wilde
leveren. Hij probeerde deze kritiek op Hitier en
diens partij te camoufleren met zijn zogenaamde
bezorgdheid voor de toekomst, onder andere op
het gebied van technische vaardigheden. Actieve
tegenstand bood hij niet, ook uit angst voor de
veiligheid van zijn gezin. Hans Ferdinand Mayer
koos voor verzet, was volledig tegen het natio-
naalsocialisme, en gaf belangrijke gegevens door
aan de Engelsen. Na de oorlog werd Küpfmüller
als krijgsgevangene geïnterneerd. Hoe snel de
biografieën van deze drie ingenieurs na 1933 op
politiek gebied uiteenliepen, zo snel werd hun
leven en werk na de oorlog weer 'normaal' in
gang gezet. Mayer en Piloty werkten vanaf mei
1945 aan de wederopbouw van Duitsland en
Küpfmüller werd in 1948 weer gewoon in de
maatschappij opgenomen. Over het verleden
werd nauwelijks nog gesproken, Duitsland had
technisch ingenieurs hard nodig.
Ook van de Bayerische Akademie der Wissen
schaften ontving het Genootschap: Sociale Insek-
ten in einer sich wandelnden Welt, een verslag
van de lezingen die tijdens een congres in 2014 in
München werden uitgesproken. Mieren en termie
ten, bijen- en wespensoorten spelen een centrale
rol in ons ecosysteem, hetzij als bestuivers van
bloeiende planten, of indirect als eters van blad
luizen of door de symbiose met paddenstoelen.
Sociale insecten leven in groepen, gekenmerkt
door een goed functionerende werkverdeling:
door communicatie en organisatie beïnvloeden ze
sinds miljoenen jaren wezenlijk de hele natuur.
We horen echter steeds meer negatieve berichten
zoals honingbijenvolken die uitsterven. In het
Middellandse Zeegebied daarentegen breiden
mierensoorten, afkomstig uit andere delen van de
wereld, zich razendsnel uit en verdringen daar de
inheemse soorten. Klimaatverandering en inten
sieve landbouw zullen daar zeker een rol in spe
len. Tijdens het congres van de Bayerische Aka
demie werd gediscussieerd over oorzaken en
gevolgen van de veranderingen in de leefruimte
van sociale insecten.
Uit de Verenigde Staten kwam een meer dan dui
zend pagina's dik boekwerk: The Smithsonian
Institution. Excavation at Teil Jemmeh, Israël,
1970-1990, geschonken door de Smithsonian
Institution te Washington. Stratigrafie, architec
tuur en vondsten uit verschillende grondlagen
worden achtereenvolgens beschreven. Er is een
hoofdstuk over aardewerk met alle voorkomende
decoraties, een afdeling over kleine vondsten
zoals werktuigjes, sieraden, amuletten, stempels
en losse scherven en een hoofdstuk over het
onderzoek naar dierenresten. Vooral van katten,
geiten en schapen zijn veel beenderresten gevon
den.
38 Aanwinsten