II'
Het past naadloos bij de metafoor van de
machine.
Kantine
Direct na de oorlog verwerft Kloos de opdracht
om een sportkantine te bouwen aan de rand van
Aardenburg, aan de Herendreef. Zijn ontwerp
voor een rijtje woningen aan deze straat sneefde
dus, maar als pleister op de wonde mag hij een
ontwerp maken voor een clubhuis van de lokale
sportvereniging. De kleurrijke burgemeester Sjef
van Dongen zette zich daarvoor samen met
mevrouw Van den Broecke-de Man ten volle in,
reden waarom het sportpark ook vandaag nog
zijn naam draagt. Het ontwerp, een pareltje van
functionalistische architectuur, bestaat uit drie
volumes: twee min of meer gesloten, lage, witte
blokken die aan weerskanten van een hoge, gla
zen hal zijn vastgemaakt. Die hal wordt afgedekt
met een plat betonnen dak, dat steunt op een zes
tal eveneens betonnen portalen. Vanwege de gla
zen, met kozijnen en deuren gevulde wanden, is
die constructie steeds goed zichtbaar. Ook de
gebruikte kleuren vallen op. Zo zijn het plafond
binnen in de hal en de openslaande deuren
citroengeel geschilderd, werd de vloer roodbruin
gekleurd, de wanden van de aangezette doosjes
grijs en kobaltblauw en de kozijnen en betoncon
structie muisgrijs. Hoezeer Kloos lette op een
punctuele afwerking, blijkt uit de stalen beugels
die de kozijnen vastzetten aan de betonkolom-
men. Vandaag de dag zijn ze nog duidelijk zicht
baar, ook al is de transparantie van de kantine
geheel tenietgedaan door een houten betimme
ring die alleen een horizontale baan van ramen
overlaat. Helaas zijn ook de sprankelende kleuren
verdwenen en kreeg het voorste witte volume een
uitbreiding met een binnenplaatsje. Kloos zou
zeer tevreden zijn geweest met de wijze waarop
de betonnen portalen nog altijd het zicht van het
gebouw bepalen. Voor de overige wijzigingen past
slechts een diepgevoelde treurnis.
Kloos ontwierp vervolgens ook het naastgele
gen zwembad met de kenmerkende badhokjes. Dit
zwembad is dankzij de acties van de bevolking
een aantal jaren geleden nog niet gesloten.
Opnieuw wordt hier de pragmatische aanpak van
Kloos zichtbaar in eenvoudige ingrepen en
strakke lijnen.
Aan de Herendreef ligt zodoende een opmer
kelijke nalatenschap van een van Nederlands
meest consequente wederopbouwarchitecten die
in 2001 op 96-jarige leeftijd overleed. Voor zijn
Achter het grote raam naast de voordeur de trap. Foto Johan
de Koning.
consistente oeuvre ontving Jan Piet Kloos in 1982
nog de BNA-Kubus. Hopelijk is men zich in Sluis
bewust van die waardevolle architectonische erfe
nis. Het zou eeuwig zonde zijn als dit erfgoed door
onwetendheid verminkt werd of door overdreven
bezuinigingsdrift zou verdwijnen.
Noot
1. Manfred Bock, Kees Somer, Architect JP Kloos, de ethiek
van de constructie, Amsterdam 1986.
Architect J.P. Kloos
103
