boven! Orangisme, Belgisch patriottisme en de
Mechelaars (1815-1836)' het orangisme met het
Belgisch patriottisme bij het ontstaan van het
Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Op poli
tiek, sociaaleconomisch, cultureel en levensbe
schouwelijk gebied waren Noord en Zuid sinds de
godsdienstoorlogen van de zestiende eeuw sterk
van elkaar vervreemd. Het beeld van de revolutie
van 1830 is vertroebeld door de patriottische
geschiedschrijving. Pas in 2006 werd deze visie
fundamenteel ter discussie gesteld door de meer
recente neiging van historici om het nationalisti
sche karakter van deze interpretatie te laten zien.
De auteur bestudeert de aanloop tot de Belgische
revolutie van 1830 en gaat na in hoeverre die
'onvermijdelijk' was, zoals volgens hem te
gemakkelijk wordt aangenomen.
Verder nog een stuk over de straatnamen in
Mechelen (J. van Herck) en over de motieven en
het lot van de ter dood veroordeelde burgerspion
nen in de Eerste Wereldoorlog (G. Clerbout).
Van de Nordrhein-Westfalische Akademie der
Wissenschaften und Künste in Düsseldorf ont
ving het Genootschap Die altesten Judengemein-
den in Deutschland (auteur R. Schieffer). De spo
radische en ook vaak nog toevallige getuigenis
sen van joodse nederzettingen voor de pogroms
van 1096 wijzen op immigratie uit Gallië en Italië
sedert de negende eeuw. Tegen deze achtergrond
bekeken zijn er twee plaatsen die een afwijkend
beeld laten zien: Aken en Keulen. In Aken hebben
al Joden gewoond in de tijd van Karel de Grote.
En uit een decreet van keizer Constantijn uit het
jaar 321 blijkt zelfs dat er toen reeds een joodse
gemeente bestond ten noorden van de Alpen, en
wel in Keulen. De geschiedenis van het Joden
dom, zelfs die in de middeleeuwen, is in meerdere
opzichten geen eenvoudig thema in Duitsland.
Niemand kan de schaduw ontkennen die de ver
volgingen in de twintigste eeuw hebben gewor
pen op de hele voorgaande Duits-Joodse geschie
denis. Het is helaas moeilijk die geschiedenis met
dezelfde nuchtere onbevangenheid te beoordelen
en te beschrijven als die van welke christelijke
deelgroep dan ook.
36 Aanwinsten
