Zeeland 25.2
Die van der Sluys
De economische effecten van de Tweede Vlaamse opstand in Zeeland
Erik-Jan Dros
In 1488 kwamen verschillende Vlaamse en Bra
bantse steden in opstand tegen de politiek van
Maximiliaan van Oostenrijk. Volgens Cornelis
Aurelius in zijn Divisiekroniek had deze opstand,
die later de boeken in zou gaan als de Tweede
Vlaamse opstand, een groot effect op de handel en
visserij in de Nederlanden: "Ende die van der Sluys
deden dagelicxs veel scaden opter zee van buchen
ende ander scepen die si namen, als dat men in
Brabant, in Zeelant, noch zuytwert niet te water
veylich varen noch ghene goeden van zuytwert
noortwert brengen en mocht."
In hoeverre waren de effecten van deze
opstand ook in Zeeland te voelen?
Onvrede
Zowel de Tweede Vlaamse opstand (1488-1492)
als de Eerste Vlaamse opstand (1483-1485) kwa
men voort uit groot ongenoegen bij de Vlaamse
steden over het beleid van aartshertog Maximili
aan van Oostenrijk. Hoewel Maximiliaan feitelijk
niet de landsheer van de Nederlanden was, had
hij grote invloed via zijn vrouw, de landsvrouw
Maria van Bourgondië. Toen zij in 1482 stierf,
eisten de Staten van Vlaanderen het regentschap
op voor de nieuwe, minderjarige vorst Filips de
Schone, zoon van Maria en Maximiliaan, om ver
dere invloed van de aartshertog te beperken.
Hoewel Maximiliaan in eerste instantie met deze
regentschapsraad akkoord ging, zorgden meer
dere conflicten voor een definitieve breuk. Na
twee jaar werd deze eerste opstand beëindigd met
de Vrede van Sluis en Maximiliaan leek de grote
overwinnaar.
De onvrede bleef echter in Vlaanderen. Door
een nieuwe oorlog tegen Frankrijk stegen de
belastingen en kwam de handel in het graafschap
zo goed als stil te liggen. In Gent en Brugge
roerde het volk zich en in de laatste stad wist men
Maximiliaan gevangen te nemen. Met de belofte
van het handhaven van de privileges van de ste
den en van het sluiten van vrede met Frankrijk,
werd hij weer vrijgelaten. Lang zou Maximiliaan
niet wegblijven uit Vlaanderen. De gevangenne-
SIjl
Aartshertog Maximiliaan van Oostenrijk, geschilderd door
Albrecht Dürer in 1519.
ming had hem diep in zijn eer aangetast en nog
dezelfde maand keerde hij terug aan het hoofd
van een groot leger om de Vlaamse tegenstand
definitief te breken.
Het graafschap kwam opnieuw in opstand.
Niet alleen werd de hulp van de Franse koning
ingeroepen om Maximiliaan weerstand te bieden,
maar ook kwam er een ware propagandamachine
op gang om de opstand in de Nederlanden te ver
spreiden. Luik, Luxemburg en verschillende ste
den in Brabant sloten zich bij de opstand aan en
men wist Maximiliaan terug te dringen. In 1488
werd er ten slotte een poging gedaan om ook de
Hollandse steden tot opstand te verleiden. Een
legertje nam in juni dat jaar Rotterdam en Woer
den in, maar verdere successen bleven uit. In
1489 keerden de kansen voor de opstand. Met
behulp van de Engelsen wist Maximiliaan enkele
Vlaamse steden in te nemen en tegelijkertijd
begon er een offensief in Brabant. Op 22 juli 1489
Die van der Sluys
