Zeeland 25.2
van inkomsten ging zoeken. Tijdens de industri-
ele revolutie ging de thuisarbeid echter weer ver
loren en deden de klompenfabrieken hun intrede.
Door slechte werkomstandigheden en lage lonen
braken stakingen uit, en tijdens de eerste stakin
gen in Noord-Frankrijk werden klompen in de
textielmachines gegooid om die te laten stilval
len. Het Franse woord voor klomp is sabot, van
daar het woord saboteren. Nu is de klomp erkend
als Europees veiligheidsschoeisel, maar de econo
mische betekenis van de klompenindustrie is
nagenoeg verdwenen. Er zijn nog een paar bedrij
ven in Vlaanderen en Nederland, maar die leven
voor meer dan 90 procent van de 'souvenirklomp'.
Van A. Verstraeten is het artikel 'Wase en
Vlaamse mezenvangers in het veld en de folklore,
in Europees perspectief'. In deze tijd is het
ondenkbaar mezen te vangen voor de kooi of de
braadpan, maar tot het eind van de negentiende
eeuw was dit een landelijke activiteit in het
Waasland. Voor het vangen van vogels werden
allerlei middelen gebruikt, zoals vallen, klem
men, netten, lokfluitjes en vogellijm. Vaak scha
kelde men gekooide of vastgebonden lokvogels in
en de uil werd door mezenvangers regelmatig
gebruikt. Hij werd vastgebonden op een paaltje
en soms door een koordje met de mezenvanger
verbonden. Als de mezenvanger aan het koordje
trok verloor de uil zijn evenwicht en begon wild
te fladderen, wat veel plagende vogels aantrok.
Om de mezen te vangen gebruikte men dan een
lijmstok. In een lange stok of bezemsteel boorde
men gaatjes waarin takjes met lijm werden gesto
ken. Als de fladderende vogeltjes even wilden
rusten op zo'n takje plakten ze vast en kon de
vanger ze 'plukken'. Om vogellijm te maken werd
al bij de Romeinen, maar ook in veel Europese
landen tot in de vorige eeuw, maretak gebruikt.
In 1873 werd in België het vangen van mezen en
andere insectenetende vogels wettelijk verboden,
maar in Zuid-Frankrijk ving men - in strijd met
de Europese Vogelrichtlijn - nog in 2011 vogels
met lijmstokken. In Catalonië is dit zelfs toege
staan door de regionale regering en de Franse
regering heeft de vogelvangst met lijmstokken tot
Detail van een 'mozaïek van de jacht' met een uil op een zit-
stok omgeven door pestende kleine vogels. Sommige hangen
al aan de lijmstok. Uit: Jaarboek 2015 van de Koninklijke Oud
heidkundige Kring van het Land van Waes.
een "met uitsterven bedreigde traditie" verklaard.
In het Waasland bleef de mezenvangst het meest
bekend door de gilden, maatschappijen of socië
teiten van mezenvangers. De leden van zo'n
groep droegen vaak een uniform, marcheerden
met een vlag, terwijl klaroenblazers en tromme
laars zorgden voor de muzikale begeleiding. Een
groep van dertig of meer mezenvangers trok er
met uil en lijmstokken zo op uit, om na het van
gen in de herberg de bloemetjes buiten te zetten.
De auteur bespreekt verschillende verenigingen
met hun doelstellingen en ledensamenstelling.
Ook een jaarboek van het Historisch Genootschap
