Van de vier hoogste topjaren in Walcheren is op
basis van honderd willekeurige transacties7 de
gemiddelde waarde van de verkochte percelen
berekend; daarbij zijn stukken land die tegelijk
werden verkocht met een huis of een boerderij
weggelaten. De gemiddelde perceelprijs was in
1795 255 pond Vlaams (een pond was zes gul
den), in 1798 172 pond en in 1800 én in 1804 188
pond. Een aanvankelijk neergaande prijs kan in
de tweede helft van de jaren negentig dus een sti
mulans tot kopen hebben betekend, ook voor
mensen met minder vermogen. In elk; geval kan
ook de stijgende graanprijs vanwege de oorlogssi
tuatie die "handelsbelemmeringen, inbeslagname
van voorraden voor legerbehoeften en andere
omstandigheden" teweegbracht, de verkoop heb
ben gestimuleerd. Vooral in 1800 was de tarwe-
prijs te Middelburg heel hoog, die van gerst bij
voorbeeld in 1794 en 1800. Pas rond 1820 daal
den de graanprijzen weer; zij hadden feitelijk al
vanaf 1780 een stijgende lijn vertoond. De land-
prijs zal naar aanleiding van de gunstige graan
prijzen weer gestegen zijn, terwijl de aanvanke
lijke daling aan een groot aanbod aan land op de
markt moet hebben gelegen. Ook de pachtprijzen
stegen aanzienlijk in de jaren 1790 en zeker na
1800 - zie de tabel. Naar de aanbodzijde - wie de
verkopers waren - is geen onderzoek gedaan. Wel
werd berekend dat de prijs op Tholen heel wat
hoger lag dan op Walcheren. De 37 percelen die
daar in 1795 zonder huis of boerderij verkocht
werden, deden gemiddeld 412 pond.8
Het valt te verwachten dat mensen met weinig
vermogen de goedkopere percelen kochten. Het
aantal transacties waarbij voor honderd pond of
minder land werd aangekocht, lag in 1795 op 34
procent van het geheel, in 1798 op 33 en in 1800
zowel als 1804 op 30 procent. Kopers die nog een
ander perceel kochten dat wel boven de 100 pond
waard was, zijn niet meegeteld. Het percentage
"verkocht beneden 100 pond" was bij de verkopen
van weiland in Walcheren in 1794 vergelijkbaar:
35 procent, terwijl weiland gemiddeld wat goed
koper was; de prijs beliep gemiddeld over alle
transacties aldaar in dat jaar 148 pond. Natuurlijk
zeggen deze cijfers niet zoveel, omdat het hier
niet gaat om de prijs per oppervlakte-eenheid,
maar wel lijkt de verhouding tussen goedkopere
en duurdere verkochte grond stabiel te zijn
geweest.
Kopers van land in 1795
In de Bataafs-Franse tijd was de meerderheid van
250
200
150
100
50
0
1786 1787 1788 1789 1790 1791 1792 1793 1794 1795 1796 1797 1798 1799 1800 1801 1802 1803 1804
Aaetallen transacties van "land" en "zaailand" opgeteld, volgens de website .eeuwen Gezotht, vtor Walcheren (boven) en Tholen
plus Sint Philipsland plus Nieuw-Vossemeer (onder), 1786-1804.
102
Landaankope
