Monumentenzorg 's-Hertogenbosch bestaat 65
jaar. Van de vele projecten waaraan aandacht is
besteed in die jaren worden in een artikel door T.
Graus voorbeelden behandeld: de sloop van het
kruithuis uit de zeventiende eeuw werd verhin
derd, en een plan voor de uitbreiding van de
foyer en entree van het theater aan de Parade
moest nog eens onder de loep genomen worden
door de gemeenteraad. Een plan van een project
ontwikkelaar om een oude dansschool tot wonin
gen te verbouwen en nieuwbouw te plegen in een
tuin aan de Van der Does de Willeboissingel kon
niet geheel worden tegengehouden. Het bouwplan
aan de Willeboissingel werd echter na veel pro
testen van Heemschut en andere organisaties
weggestemd door de gemeenteraad.
De Verslagen Mededelingen van de Koninklijke
Academie voor Nederlandse Taal- en Letterkunde
te Gent (2015, aflevering 1-2) zijn gewijd aan het
nagelaten wetenschappelijk werk van Piet Paar-
dekooper, die tot het eind van zijn leven actief is
gebleven in het taalkundig onderzoek. Hij heeft
de aanzet gegeven tot een synchrone grammatica
van het hedendaagse Nederlands (het 'ABN'),
maar was ook zeer betrokken bij de historische
dimensie van de taal en bij de dialectologie. In dit
nummer verzorgen G. De Schutter en M. Roose
twee nagelaten teksten van Paardekooper, 'Meer
voudige uitdrukking (stapeling) van negatie,
vooral in het Nederlands' en 'Negatieve woorden
en hun positieve tegenhangers, vooral in dan/als/
of-groepen'. Voor het eerste artikel onderzocht
Paardekooper in onze dialecten en in het Fries
welke niet-woordkoppels bewaard bleven. Zo
geeft Ghijsen (Woordenboek der Zeeuwse Dialec
ten) voor Zeeland: "d'r is niks nie fan an" en "stae
nie so te schrêêwen, nie". Paardekooper bepreekt
veel voorbeelden en ontwikkelingen uit plaatse
lijke dialecten en van oude schrijvers in Vlaande
ren en Nederland.
Het mededelingenblad van de Oudheidkundige
kring van het Land van Dendermonde, de Cro-
nijcke (2016, 3) is gevuld met korte artikeltjes.
G. Hollaert laat weten dat in het begin van de
Tweede Wereldoorlog door het Belgische leger alle
bruggen rond Dendermonde werden opgeblazen,
waarna de Duitsers al in juni 1940 een houten
noodbrug over het Sas bouwden.
Tot nu toe werd aangenomen dat Lenaert
Vande Walle de eerste drukker van Dendermonde
is geweest; hij bezat een drukkerij tussen 1707 en
1711. Nu pas is ontdekt dat er al in 1550 een
drukker werkzaam was: Cornelis Coenen. Verder
stukjes over Mireille de Man, de Miss België uit
1966, de historische banden tussen Vlaanderen
en Schotland en 'veteraanbomen' in het Dender-
mondse.
Annalen des Historischen Vereins für den Nieder-
rhein (jaarboek 2015) biedt een artikel van C.
Kauertz, 'Von Kirchheim nach Amerika. Inhalt
und Entstehungskontext des Flamersheimer
Hexenprotokolls'. De streek rechts en links van de
Rijn tussen Aken en Trier geldt sinds de negen
tiende eeuw als een van de kerngebieden van de
Europese heksenvervolgingen, waaraan tussen de
vijftiende en de achttiende eeuw ongeveer 60
duizend mensen - vrouwen, mannen en kinderen
- ten offer vielen. Dit artikel reconstrueert de
geschiedenis van de heksenprotocollen van Fla-
mersheim, waar in 1629/'30 minstens vijf vrou
wen voor hekserij werden berecht. Door gebrek
aan overgeleverde bronnen was weinig concreets
bekend over de heksenprocessen in deze streek.
In het midden van de negentiende eeuw ontdekte
pastoor Everhard Decker echter dat een cathe-
chismusleerling als kaftpapier een belangrijk
processtuk had gebruikt en dankzij de pastoor
konden meer nog bestaande stukken opgespoord
worden. Uiteindelijk kwamen de Flamersheimer
Hexenprotocollen terecht bij de Cornell Univer
sity in de USA, die wereldwijd de belangrijkste
verzameling traktaten en manuscripten over de
Europese en Amerikaanse heksenvervolgingen
heeft opgebouwd. In dit stuk worden de processen
uit 1629/'30 in Flamersheim behandeld en verge
leken met die in Keulen, die eerstgenoemde zeker
hebben beïnvloed. Snelle processen bleken
132 Aanwinsten
