8
van Beroerten of Bloedraad ingesteld, die zich als
eerste bezighield met het berechten van degenen
die aan de Beeldenstorm hadden deelgenomen.
Talloze Zeeuwen verlieten rond de komst van
Alva de Lage Landen; ze kozen voor Engeland,
maar zijn na de overgang van steden als Vlissin-
gen en Veere weer in het Zeeuwse terug te vin
den. Ook Antwerpenaren zijn al dan niet via
Engeland naar Zeeland getrokken, van waaruit
zij hun handel op Engeland en Schotland konden
voortzetten. Daarbij is de familie Van Hertsbeke,
afkomstig uit Zierikzee maar ook lange tijd werk
zaam in steden als Steenbergen en Antwerpen,
niet snel over het hoofd te zien. Pater familias
was ongetwijfeld Paulus (ook Pauwels) van Herts-
beke, een Zierikzeeënaar die via Antwerpen for
tuinen had verdiend in de handel.
Hoe rijk Van Hertsbeke was, blijkt uit een
decreetbrief die werd uitgegeven toen de stad Zie-
rikzee, op 16 november 1566, de heerlijkheid
Oudekerke kocht voor 23 duizend carolusguldens
en de heerlijkheid van Capelle twee dagen later
voor 1.020 carolusguldens.5 Paulus van Hertsbeke
was zo vermogend dat hij zich voor deze beide
aankoopsommen borg kon stellen. En passant
kocht hij ook nog een ander deel van deze boedel
van de markies van Veere voor zichzelf, waarmee
hij zich in het vervolg kon tooien met de titel
"heer van Bruinisse".6 Van Hertsbeke werd op 17
mei 1567 door "Philips, koning van Castiliën, ten
onversterfelijken erfleen met de heerlijkheit
Brunisse, gezegd Oistduvelant" beleend.7 Zijn
dochter Clara was de rijkste vrouw van Antwer
pen. Haar bezit werd geschat op maar liefst 51
duizend gulden.8 Maar zij was ook zeer eigenzin
nig. Zij had haar echtgenoot verlaten en leefde in
zonde samen met de burgemeester van Breda,
Anthonie Backeler, die aan beeldenstormers
onderdak verschafte. Daarnaast was ze ook nog
eens de grote contribuante geweest aan de 'bewe-
X CA Atretic AhVM
i. Anrjtt njt.ut
T!I£j*a Ét WH I
llCifHI-TlIUÏC I
r, i st
HAÏl (IT n LVÖ
Ortelius maakte omstreeks 1575 deze kaart van Zeeland. Met Veere in het noorden van Walcheren en Vlissingen in het zuiden, die beide in
handen van de prins waren, konden alle toegangswegen tot Antwerpen worden afgesloten.
Handelin Veer
