allerlei overbodige of onkiese informatie
schrapte, maar ook nieuwe inhoud toevoegde met
behulp van reisgidsen, landbeschrijvingen en
encyclopedieën. Verschrijvingen, een andere
inktkleur en andere vormelijke verklikkers die
kunnen wijzen op dat proces, verdwijnen helaas
uit beeld in deze moderne editie van het reisver
haal.
Het reisverhaal van Isaac, Paul, Johan en
Paulus lijkt - of beter is - er dus eentje van der
tien in een dozijn, maar het roept, met wat meer
context, tal van boeiende vragen op over de evo
luties in vroegmoderne reiscultuur, over de
beeldvorming ("the tourist gaze") van andere
landen, over de verschillen en overeenkomsten
tussen nationale reistradities, over de samenstel
ling en het schrijfprocedé van dergelijke 'egodo
cumenten' en tal van andere kwesties. Daarom is
het altijd een meerwaarde als er een nieuw jour
naal ontdekt wordt en iemand als Storm van
Leeuwen er enthousiast mee aan de slag gaat.
Gerrit Verhoeven
Deeltijds gastprofessor Universiteit van Antwerpen en Vrije
Universiteit Brussel, praktijkassistent Universiteit Antwerpen,
gespecialiseerd in reizen in de vroeg-moderne tijd
