Moss. Haar atelier lag op het zuiden, zeer licht en was een exacte weerspiegeling van haar artis tieke ideeën. Kunst en leven vielen samen in dit ruime atelier, als het ideale universum van de kunstenaar. Parijse vrienden waaronder Max Bill en Jean Albert Gorin, maar ook Netty's zoon Ste- faan met zijn nieuwe liefde Albert Mol (1917 2004), die in zijn memoires lyrisch over het chateau verhaalt, komen geregeld weekenden over en roemen de gastvrijheid van beide dames. Netty kon uitstekend koken en er ging een nieuwe onbekende wereld voor hem open, memo reert Mol. Dit kunstzinnige paradijs van helder heid en licht bestond slechts enkele jaren. Het is ook in deze tijd dat zij regelmatig het Walcherse Biggekerke bezoeken, waar de familie Nijhoff in 1938 het buitenhuis 'Antoinette' heeft Huize 'Antoinette' in de duinen bij Groot-Valkenisse (Biggekerke). laten bouwen. Bij het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in september 1939 verblijven Netty en Marlow in Biggekerke en zij kunnen dan onmogelijk naar Gauciel terugkeren. De Franse luchtmacht heeft het chateau gevorderd en vijf jaar later is er niets meer over van het eens zo mooie huis. Emile de tuinman, die als huisbe waarder is aangesteld, schrijft aan Netty in juni 1941 dat het huis geplunderd is en dat alleen de muren nog overeind staan. Een groot gedeelte van het vroege werk van Moss is daarbij voor goed verloren gegaan. Tijdens de oorlog wordt het nabijgelegen vliegveld enkele malen gebombar deerd en het huis wordt daarbij totaal verwoest. Na de oorlog rest er niets meer en anno 2017 is ongeveer op de plek van het buitenhuis een grote luchtmachtbasis aanwezig. In Biggekerke krijgt Marlow Moss naar aan leiding van haar bijzondere verschijning al snel de veelzeggende bijnaam het 'ventjeswuuf Ondanks de benarde situatie blijft zij creatief en begint met het ontwerpen van driedimensionale constructies (plastieken). In de dorpstimmerman Joost Goedbloed vindt zij een prima medewerker, die op haar aanwijzingen deze ontwerpen met grote accuratesse voor haar in hout maakt. Moss is verrukt van het resultaat. Maar de Joods opge voede Moss zal niet in Biggekerke blijven. Als Nederland in mei 1940 bij de Tweede Wereldoor log betrokken wordt, vlucht zij halsoverkop met het laatste konvooi vanuit IJmuiden naar Enge land. Eerst verblijft ze een tijd in Londen, waar ze Mondriaan weer ontmoet die haar voorstelt met hem mee te gaan naar New York. Als je hier blijft 'wordt het niets met je', zou hij tegen haar gezegd hebben. Maar Moss kiest ervoor zich wederom in Cornwall te vestigen. Lamorna - Cornwall Zij huurt een bungalow met atelier in het kust- dorpje Lamorna, een bescheiden kunstenaarsko lonie, vijf kilometer ten zuidwesten van Newlyn, waar zij tot haar dood zal blijven wonen. Haar werk zal in deze periode kleurrijker worden, de zwarte lijnen zullen er geleidelijk uit verdwijnen. Zij gaat ook beeldhouwen en maakt ontwerpen voor metalen installaties. Het zal nog tot 1947 duren voor zij weer herenigd wordt met Netty Nijhoff en weer regelmatig met haar in Bigge kerke zal verblijven. Alsof zij haar einde voor voelt, is Marlow Moss halverwege de jaren 50 zeer productief. In de jaren tussen 1956 en 1958 maakt zij in haar werk een grote doorbraak. Zij vindt de oplossing voor het elimineren van de zwarte lijn. Ze zet een doek op in enkel kleur, de zwarte lijn is verdwenen en het constructieve schema is onzichtbaar geworden. Kleur en alleen kleur bepaalt de constructie, het ritme, de harmo nie en de mogelijkheid tot onbegrensde voortzet-

Tijdschriftenbank Zeeland

Zeeland | 2017 | | pagina 8