Het Militair Gezag en het herstel van de Nederlandse
bestuursautoriteit in Zeeuws-Vlaanderen na de Tweede Wereldoorlog
Lisa Bosma
Tijdens en na de bevrijding van Zeeland in 1944
1945 werd het Militair Gezag (MG) benoemd als
tijdelijk bestuur van de bevrijde gebieden. Dit arti
kel onderzoekt zowel de organisatie en wettelijke
grondslag van het MG als de onderlinge samen
werking met het lokale bestuur, het voormalig ver
zet en de lokale bevolking, in een poging tot het
beschrijven van het herstel van de Nederlandse
bestuursautoriteit in Zeeuws-Vlaanderen. Hier
wordt bevonden dat het MG naarmate de tijd vor
derde steeds meer verantwoordelijkheden en zelf
standigheid kreeg. De samenwerking met het
lokale bestuur verliep probleemloos, maar het con
tact tussen het MG en het voormalig verzet verliep
minder soepel. De lokale bevolking was het op
enige punten oneens met het beleid van het
naoorlogs bestuur, maar deze punten vielen gro
tendeels niet aan het MG te wijten. Het MG werd
over het algemeen geaccepteerd als tijdelijk
bestuur. Al met al is het herstel van de Neder
landse bestuursautoriteit goed verlopen.
Op 14 september 1944 begon de bevrijding van de
Nederlandse gebieden onder Duitse bezetting. Dit
Verwoeste huizen op de hoek Lange Heerenstraat Dorpsstraat
te Schoondijke, oktober 1944. ZB Planbureau en Bibliotheek
van Zeeland, beeldbank rec. nr. 5175.
proces verliep zeer moeizaam; de zuidelijke pro
vincies werden al snel bevrijd, maar de laatste
gebieden pas op 5 mei 1945.1 Tijdens de bevrij
ding maakte de Nederlandse overheid in Londen
plannen voor een vervangend bestuur dat de
Nederlandse autoriteit in de gebieden terug zou
brengen en de oorlogsschade moest herstellen. De
oprichting van dit bestuursorgaan, later het Mili
tair Gezag (MG) genoemd, was al begonnen in
1943 toen koningin Wilhelmina generaal-majoor
H. J. Kruls benoemde als hoofd van het bureau
Generaal-majoor H.J. Kruls. Op: https://commons.wiki-
media.org/wiki/Category:Hendrik_Johan_Kruls#/media/
File:Hendrik_Johan_Kruls_(1946).jpg, benaderd 15-8-2018.
voorbereiding MG.2 Zijn taken waren het ontwik
kelen van de organisatorische opzet van het
orgaan en het rekruteren van Militaire Commis
sarissen (MC), de hoogstgeplaatste functionaris
sen van het MG.3 De rest van de staf zou worden
gerekruteerd in de bevrijde Nederlandse gebieden,
96
Het Mili tair Geza
