8
logisch dat Middelburg een van de voornaamste
opstapplaatsen was voor zowel opvarenden als
passagiers. En dat waren mensen die vaak van
buiten Zeeland en zelfs van buiten de grenzen
van de toenmalige Republiek der Zeven Verenigde
Nederlanden kwamen.
Michiel Cornelisz. Smuts, de verre voorvader
van veldmaarschalk Jan Smuts, was zo iemand
die van buiten de provincie kwam. Hij werd gebo
ren in Loon op Zand in Brabant en trouwde met
Cornelia Emael uit het Limburgse Simpelveld. Het
stel woonde enige tijd in Zeeland voor Michiel als
soldaat dienst nam bij de VOC en met vrouw en
kinderen naar de Kaap vertrok.
Anders dan veldmaarschalk Jan Smuts dacht
en zei, stamde hij dan ook niet van een of twee
'Zeelanders' af maar van een Brabantse soldaat
en zijn Limburgse vrouw.20
Noten
1 Handelingen Staten-Generaal: Vereenigde Vergadering
van de Beide Kamers op vrijdag den 11en oktober 1946
ter ontvangst van den Veldmaarschalk J. Smuts, Minister
President van de Unie van Zuid-Afrika, geraadpleegd op
11 april 2018 op: https://www.staten-generaal.nl/id/
vj7gnfwgenrl/document_extern/handelingen_bezoek_
smuts/f=/vj7gnqvn8vf9.pdf
2 Ploeger, J., Nederlanders in Transvaal (Pretoria 1994),
Schutte, G.J., De Hollanders in Krugers Republiek (Preto
ria 1968), Winter, PJ. van, Onder Krugers Hollanders (2
dl, Amsterdam 1937-8)
3 The Star, 23 september 1899, geraadpleegd op 18 april
2018 op https://paperspast.natlib.govt.nz/newspapers/
TS18990923.2.68.5. Transvaal telde in 1899 bijna
300.000 blanke inwoners. Schutte (1968) schat het aan
tal geboren Nederlanders op 5 a 6000. Aangehaald in
Ploeger (1994), p. 21
4 First Fifty Years - a project collating Cape of Good Hope
records. Op: www.e-famly.co.za/ffy/
5 De lijst is te raadplegen op: http://www.gahetna.nl
6 Hulstaert, C., Van Zeeland na Suider-Afrika (Stellenbosch
2017), p. 75
7 De Graaff, B, Hulstaert, C., de Maijer, C., Zeeuwen aan de
Kaap (Vlissingen 2015)
8 De Graaff et al. (2015), p. 15
9 Muller, Vyfhonderd jaar Suid-Afrikaanse geskiedenis
(1980), 36. De Graaff et al. (2015), 14, 51
10 Voor de jaren die Van Clinkenbergh aan de Kaap door
bracht, zie De Graaff et al. (2015), pp. 26-30
11 Almanach der Africaansche Hoveniers en Landbouwers
(zp, zj). Facsimile uitgave Suid-Afrikaanse Biblioteek,
Kaapstad 1984, p. 10
12 Precis of the archives of the Cape of Good Hope: journal,
1662-1670, p. 231. Geraadpleegd op 30 april 2018 op:
https://archive.org/stream/precisofarchives00cape_6fp
age/230/mode/2up/search/Pieter+van
13 De Graaff et al. (2015), p. 57. Ook: https://www.stamou-
ers.com/stamouers/a-c/36-bekker-pieter, geraadpleegd
op 7 mei 2018
14 Giliomee en Mbenga (2007), p. 79
15 Aangehaald in: Graaff, B. de, 'Honderd jaar Nederlandse
betrokkenheid', in: Nasson, B., De Boerenoorlog 1899
1902 (Hilversum 1999). Zie ook: Schutte, Nederland
(1986), p. 18
16 Zie: https://cbg.nl/kennis/themas/emigratie/
17 Graaff, B. de, 1599 km tussen Amsterdam en Gouda
(Schiedam 2012)
18 Nienaber, P.J. Suid-Afrikaanse Pleknaam-woordeboek
(Kaapstad en Johannesburg 1972) p. 336
19 http://forebears.io/surnames, geraadpleegd op 2 mei
2018. Ook: De Graaff et al. (2015)
20 https://www.stamouers.com/stamouers/surnames-r-
to-u/463-smuts-michiel-cornelisz, geraadpleegd op 3
mei 2018. Ook: Hulstaert (2017), p.
Literatuur
- Almanach der Africaansche Hoveniers en Landbouwers,
zp, zj. (Facsimile uitgave Suid-Afrikaanse Biblioteek,
Kaapstad 1984)
- Giliomee, H., Mbenga, B., Nuwe geskiedenis van Suid-
Afrika (Tafelberg, Kaapstad 2007)
- Graaff, B. de, 1599 km tussen Amsterdam en Gouda
(Scriptum, Schiedam 2012)
- Graaff. B. de, Hulstaert, C., Maijer, C. de, Zeeuwen aan de
Kaap (Den Boer De Ruiter, Vlissingen 2015)
- Hulstaert, C., Van Zeeland na Suider-Afrika (GISA, Stel-
lenbosch 2017)
- Muller, C.F.J. (red), Vyfhonderd Jaar Suid-Afrikaanse
Geskiedenis (Academica, Pretoria-Kaapstad-Johannes-
burg 1980)
- Nasson, B., De Boerenoorlog 1899-1902 (Verloren, Hil
versum 1999)
- Nienaber, P.J. Suid-Afrikaanse Pleknaam-woordeboek (2e
druk, Tafelberg, Kaapstad en Johannesburg 1972)
- Ploeger, J., Nederlanders in Transvaal 1850-1950 (J.L. van
Schaik, Pretoria 1994)
- Schutte, G.J., De Hollanders in Krugers republiek 1884
1800 (UNISA, Pretoria 1968)
- Schutte, G.J., Nederland en de Afrikaners. Adhesie en
Aversie (Wever, Franeker 1986)
Zeeuwen in Zuid-Afrik.
