KNICKERBOCKER
Zeeland 28.1
Tweede Wereldoorlog
Franklin Roosevelt was altijd erg geïnteres
seerd in genealogie en leek vooral gefascineerd
door de Nederlandse afkomst van zijn voorva
deren. Een tikkeltje vreemd aangezien hij ook
Engelse en Franse voorvaderen had. In een
opstel voor zijn studie aan de Harvard University
besloot hij zijn Nederlandse familiegeschiede
nis aan te halen. Op de eerste pagina van zijn
58-pagina lange handgeschreven opstel beargu
menteert FDR dat de Roosevelts 'hebben bewezen
goede burgers te zijn vanwege de democratische
geest die er bij de familie ingeprent zat sinds de
geboorte.' 5
Met de opkomst van de Nazi's en een dreigen
de oorlog in Europa, maakte Franklin zich grote
zorgen over het Nederlandse koningshuis, zoals
blijkt uit correspondentie tussen hem en koningin
Wilhelmina. Op 4 december 1939 schreef Franklin
aan Wilhelmina dat zijn moeder wel voor de klei
ne prinsesjes wilde zorgen als Wilhelmina vond
dat de ernstige situatie daar aanleiding toe gaf:
De situatie van Nederland - het land van mijn
voorouders - lijkt momenteel veiliger dan toen
ik u telegrafeerde een aantal weken geleden.
Ik kan alleen hopen en bidden dat terwijl deze
verschrikkelijke oorlog voortduurt er geen
toekomstige crisis zal zijn die de onafhankelijkheid
en integriteit van uw natie zal bedreigen.
Daarom wil ik dat u zich volledig vrij voelt om een
beroep te doen op de oprechte wens van mijn vrouw
en ik om alles voor uw familie te doen dat van hulp
zou kunnen zijn. Zou u het het beste vinden dat
[uw dochter en kleindochters] weg van het gevaar
zijn, dan kan ik, in een ogenblik, een schip sturen
en hen en hun bedienden ophalen en naar dit in
verhouding veilige gebied brengen.6
Wilhelmina maakte geen gebruik van het
aanbod; in mei 1940 ging zij met dochter en
kleinkinderen naar Londen. Snel daarna reisden
Juliana en de prinsesjes Beatrix en Irene naar
Ottawa in Canada.
In oktober 1940 nodigde First Lady Eleanor
Roosevelt Juliana uit naar het Witte Huis te
komen. De prinses schreef terug: 'als het aan
mij had gelegen was ik al veel eerder aan het
rondreizen geslagen en naar de VS gegaan, dat
is een grote wens van mij, maar voor mijn kleine
kinderen zorgen, geeft me niet veel vrijheid.'7
FDR vond het reuze interessant dat er in die tijd
veel leden van Europese koninklijke huizen op
bezoek wilden komen - een groot aantal was
immers naar Amerika uitgeweken in die tijd -
maar Eleanor Roosevelt had maar weinig op met
de aristocraten. Zij gaf de voorkeur aan gewone
mensen die zich inzetten voor de medemens en
was wars van teveel protocollen.
Juliana verbleef van 18-20 december 1940
op het Witte Huis. De eerste dag maakte ze een
autorit door de stad in het gezelschap van Eleanor
Roosevelt, 's avonds ging ze naar een concert.8 De
volgende dag woonde ze een van de First Lady's
persconferenties bij (die alleen toegankelijk wa
ren voor vrouwelijke verslaggevers). Daarna be
zocht ze het Amerikaanse Rode Kruis, ging naar
een receptie bij de Nederlandse ambassade en
was eregast op een diner op het Witte Huis, waar
prinses Martha van Noorwegen ook bij was.9
Het bezoek aan Washington en de daar
op volgende dagen in New York, waar Juliana
kon gaan 'shoppen', kregen veel aandacht in de
media, waaronder in de Knickerbocker Weekly,
een tijdschrift van het Netherlands Information
NETHERLANDS - AMERICAN DIGEST
Bureau (NIB) - een onderdeel van de Rijksvoor
lichtingsdienst. In de uitgave van januari 1941
- de 'Princess Juliana special' - onderstreepte
de hoofdredacteur, A.J. Barnouw, hoe alle goede
Amerikanen zo'n respect hadden voor de manier
waarop prinses Juliana geen kapsones had.10
Het bezoek van Juliana aan de VS werd door het
NIB als een groot succes gezien: een hart onder
Bijzondere vriendschap Roosevelt en Oranje
17
