't Is vol van schatten hier
Een Eersteling
IETS
J
Uit de verzamelingen van het Genootschap
Paul Aarssen
Bij het woord 'eerstelingen' denk ik - geboren
op het platteland - altijd aan een aardappelras
(Solanum tuberosum), maar er zijn zoveel dingen
die de eerste kunnen zijn. In de boekencollectie
van het genootschap bevindt zich een boekje
waarvan we weten dat het een eersteling is omdat
de drukker ervan het zelf zegt.
In 1790 schenkt de Veerse drukker Cornelis
Marinus van de Graaf zijn boekje Iets van Henri
Antoni Tollé1 aan het genootschap. Van de Graaf
had een plaat- en boekdrukkerij in Veere. Hij zal
omstreeks 1753 geboren zijn, want in 1774 wordt
hij als 21-jarige poorter van Veere, komende
van Middelburg en noemt zich dan boekbinder.
Uit dat jaar is een werkje bekend met als plaats
van uitgave Middelburg, waarschijnlijk gedrukt
door een Middelburgse drukker. In Veere heeft
hij zijn bedrijf aan de Markt/Kerkstraat. In de
Kerkstraat woonde ook de boekverkoopster Dina
de Visscher, weduwe van Martin Gaeswijk. Zij
geeft in 1776 een Ordonantie voor de kleine bank
van justitie binnen de stad Veere uit en in 1777
samen met Van de Graaf een Ordonantie waar
naar de schippers der stad Vere in de beurt-vaart op
Holland hun moeten reguleeren.
Later zijn geen uitgaven van haar bekend. Zij
overlijdt in 1797. Het is verleidelijk te veronder
stellen dat Van de Graaf de boek- en papierwinkel
van Dina de Visscher al bij zijn komst in Veere of
kort daarna had overgenomen of in elk geval sa
men met haar de nering dreef. Vanaf 1777 staan
alle uitgaven op zijn naam. Op 1 oktober 1784
is hij in Middelburg als weduwnaar gehuwd met
Cornelia Verdonk. Het huis op de Markt in Veere
VAN
HENRI IK ANTONI TOELE,
PRE DIVANT te VERE.
Tc VERE,
BïiC. M. VAN DE GRAAF,
HDCCXC.
koopt hij in 1785 voor 100 pond. In 1801 verkoopt
hij het voor 120 pond aan Cornelia Verdonk. Na
haar overlijden gaat hij op 12 september 1802 te
Middelburg in ondertrouw met de veel jongere
Catharina Suzanne Mulder. Zij overlijdt op 1 ja
nuari 1806 in de Sint Pieterstraat te Middelburg.
Zij is dan 27 jaar. Naast drukker en uitgever was
hij ook voorzanger in de Grote Kerk. In 1785
wordt hij lid van de rederijkerskamer Missus
Scholieren met als devies 'Altijd Graaf -
's werelds slaaf'.
Van de Graaf noemde zich ook wel boekbinder
en papierverkoper. Vanaf 1786 staat hij ook als
stadsdrukker vermeld. Van zijn pers zijn niet zo
veel werken bekend. De STCN (Short Title Catalo-
