van SHM.21 De taak van SHM was het herverka-
velen van de binnenstad volgens de planologische
besluiten van de gemeente, het vaststellen van
architectonische richtlijnen voor de herbouw en
het verlenen van technisch advies aan eigenaren
die hun panden moesten herstellen. Volgens het
jaarverslag van de SHM uit 1941 was het doel van
de stichting om ervoor te zorgen dat het herbouw
de Middelburg een 'fraai harmonisch geheel' zou
worden.22 Uit de boekhouding van de SHM (vanaf
1943 SHW geheten) blijkt dat de totale uitgaven
(van 1941 tot 1944) 157.032 gulden bedroegen.23
Toen de herbouw in 1941 eenmaal op gang
was gekomen, richtte Ringers het Bouwbureau
Middelburg (BBM) op om de nieuwbouw van
huizenblokken te coördineren. De organisatie
structuur veranderde nogmaals toen de DiWeMi
en het BBM in maart 1942 werden samengevoegd
en de DiWeMi werd opgeheven.24 De nieuwe
situatie betekende dat de SHM zich bezighield
met de administratie en de architectonische
coördinatie terwijl het BBM de leiding kreeg over
de daadwerkelijke bouwwerkzaamheden. Samen
met de burgemeester en de Algemeen Gemachtig
de stemden de SHM en het BBM de bouwplannen
met elkaar af.25
Tegen 1943 waren de meeste gebouwen in
Middelburg reeds herbouwd of vervangen en
richtte de focus van de herbouw zich op andere
plaatsen op Walcheren, met name op het zwaar
getroffen Vlissingen. Daarom werd in december
de bevoegdheid van de SHM uitgebreid over heel
Walcheren en veranderde de naam in Stichting
Herbouw Walcheren (SHW). De nieuwe voorzitter
van SHW was NSB'er Adriaan Meerkamp van
Embden, die een jaar eerder Van Walré de Bordes
als burgemeester had vervangen na de ophef
fing van de gemeenteraad in 1941.26 De officiële
organisatiestructuur van de wederopbouw van
Middelburg bleef daarna onveranderd tot de be
vrijding van Zeeland in 1944. Tijdens dit laatste
offensief werd Middelburg, net als de rest van
Walcheren, opnieuw beschadigd, dit maal door
de strategische inundatie waarmee de Geallieerde
troepen trachtten de Duitsers te verjagen.27
Stadsplanning
Door de brand van 17 mei 1940 verloren veel
Middelburgse huiseigenaren en winkeliers hun
Noodwinkels Houtkade. ZA, MdbZA-299-8793.
panden. Om aan de behoeften van de lokale
middenstand tegemoet te komen werden er
tijdelijk houten barakken in het stadscentrum
geplaatst die als noodwinkels dienden. Hiervoor
stelde Stichting Zeeland 1940 78.000 gulden
beschikbaar. Intussen werd het stadsplan van
het te herbouwen Middelburg ontworpen, hoewel
burgemeester Van Walré de Bordes aanvankelijk
terughoudend was met het ondernemen van
herstelwerkzaamheden, omdat hij, nog meer
oorlogsschade vrezend, eerst het einde van
de oorlog wilde afwachten. Jhr. Ir. De Ranitz,
secretaris van Volkshuisvesting afdeling Zeeland
West-Brabant, overtuigde de burgemeester
echter om onmiddellijk actie te ondernemen.
De Ranitz stelde dat de oorlog tot toenemende
SCHAAL I.SO 0
Plan voor herbouw Middelburg. ZA, HTAM 117B.
46
Wederopbo uw Middelburg
