Aanwinsten ruilverkeer publicaties: december
G.G. Trimpe Burger-Mekking
Hieronimus Bosch, ca 1480-85. Detail van het Aards paradijs, met monsters. Prado Museum, Madrid.
In het Jaarboek 2018 van het Koninklijk Limburgs
Geschied- en Oudheidkundig Genootschap
schrijft R. de la Haye 'Het historisch dossier van
de heilige Amandus'. Er zijn over geen andere
heiligen in België uit de merovingische tijd
zoveel historische bronnen beschikbaar als over
de Heilige Amandus. De levensbeschrijving van
Amandus bevat veel fouten en onjuistheden
en lijdt aan de gebruikelijke kwalen van
heiligenlevens: letterlijke kopieën uit andere
heiligenlevens, gemeenplaatsen en standaard
stichtende moraliserende verhalen. Maar wellicht
is toch Amandus de best gedocumenteerde
heilige uit de zevende eeuw, dankzij de goede
archiefvorming van de door Amandus gestichte
abdij van Saint-Amand-les Eaux. Uit het
samengestelde dossier over de heilige blijkt dat
hij binnen de toenmalige Gallische kerk meer
impact heeft gehad dan men van een eenvoudige
missionaris zou verwachten. Hij wilde zijn leven
doorbrengen als reizende monnik en heeft vele
streken in West-Europa doorkruist. Toch besloot
hij ook een deel van zijn leven - vijftien jaar -
als kluizenaar in een kluis tegen de stadsmuur
van Bourges te leven, en 'onthield zich volledig
van wijn en bier'. De reislust kwam echter
terug en hij maakte een pelgrimstocht naar
Rome in 620, waar hij weer vertrok als monnik
missionaris om in Gallië het evangelie te gaan
prediken. Hij verkondigde meer dan tien jaar het
geloof in Vlaanderen, waar zijn ijver niet altijd
gewaardeerd werd: de Vlamingen gooiden hem
een keer pardoes in de Schelde. Toch vermeldt
zijn biograaf massale bekeringen in de streek.
Van 649 tot 651 was Amandus bisschop van
Maastricht, toen een economisch bloeiende
stad. Hij stichtte verschillende kloosters, onder
andere in Nijvel en in Frankrijk. Menig wonder
wordt toegeschreven aan de Heilige Amandus.
Hoewel hij als heilige, missionaris en stichter van
abdijen in grote delen van Europa bekend was,
en er veel over zijn leven is gedocumenteerd, is
Amandus vooral bekend gebleven als bisschop
van Maastricht.
Het Jaarboek Koninklijk Museum voor Schone
Kunsten Antwerpen 2017-1018 is gewijd aan 'A
suspect paradise. Studies on the left panel and
detail symbolism of Hieronymus Bosch's so called
Garden of Earthly Delights', geschreven door Paul
Vandenbroeck. In de laatste jaren hebben de
werken van Hieronymus Bosch (1450-1516) door
tentoonstellingen in Madrid en 's Hertogenbosch
bijzondere aandacht gekregen, maar er is altijd
al interesse in Bosch's werk geweest. Dr Paul
142
Aanwinsten
