Aanwinsten ruilverkeer publicaties: maart
G.G. Trimpe Burger-Mekking
De Koninklijke Hollandsche Maatschappij der
Wetenschappen te Haarlem stuurde de publicatie
Prijsvraag 2019 met de ondertitel Welke gevolgen
kan de ontdekking van buitenaards leven hebben
voor de mensheid? De Hollandsche Maatschappij
is het eerste officiële wetenschappelijke
genootschap in de Nederlanden, opgericht
in 1752. Vanaf 1753 schreef het genootschap
regelmatig een prijsvraag uit over uiteenlopende
onderwerpen. In navolging van de Haarlemse
Maatschappij heeft ook het Zeeuws Genootschap
jaarlijks een prijsvraag uitgeschreven. In
1860 besloot de Algemene Vergadering in
Middelburg hier een eind aan te maken, daar
er nog nauwelijks antwoorden binnenkwamen,
en de weinige die er waren meestal een slechte
beoordeling kregen. De Haarlemse Maatschappij
hield het vol tot 1917. Daarna verdween ook daar
de animo. In 2010 is echter in samenwerking met
de NRC de oude traditie in Haarlem met succes in
ere hersteld. Het zijn geen grote prijsvragen meer,
maar wetenschappers en niet-wetenschappers
worden uitgenodigd een essay te schrijven over
een onderwerp dat ons serieus bezighoudt. Het
bekroonde essay in 2019 is geschreven door
Mathilde van Dijk, universitair docent aan de
Rijksuniversiteit van Groningen. Astronomen
ontdekken steeds meer planeten waarop leven
mogelijk was en misschien nog is. Het lijkt dus
een kwestie van tijd voor wij een planeet met
bewoners ontdekken, of zij ons. De auteur ziet
in de populaire cultuur voor het contact met
buitenaardse wezens maar twee scenario's:
respectvolle omgang zoals in de Star-Trekseries
of een harde strijd om het overleven zoals in
de Alienfilms. In het tweede geval zullen wij
de aarde blijven zien als wingewest en onszelf
als heer en meester der schepping, en het lijkt
daarom logisch dat we met leven op een andere
planeet allesbehalve fatsoenlijk zullen omgaan.
Ook beziet Van Dijk de mogelijkheid dat wezens
van andere planeten ons ontdekken in plaats van
wij hen. Laten we in dat geval maar hopen dat ze
meer als Star Trek zijn en niet zoals de Aliens,
want dan loopt het slecht met ons af!
In Kroniek, Magazine van Historisch Genootschap
Roterodanum (oktober 2019) een uitgebreid artikel
over de inrichting en het beheer van de beplanting
in Vreewijk, het tuindorp in een uitbreidingsgebied
in de polder Karnemelkseiland. Vreewijk is
geen zelfstandig dorp maar een voorbeeld van
Rotterdamse stadsuitbreiding. Architect H.P.
Berlage ontwierp de eerste voorlopige plannen
in 1914. Zijn plaats werd ingenomen door de
architecten M.J. Granpré Molière en P. Verhagen,
beiden werkzaam bij de gemeente Rotterdam.
Na veel oponthoud door onder andere een
omvangrijke bouwfraude in 1922, moest J.C.M
Koert orde op zaken stellen. Hij had niet alleen
aandacht voor de bouw, maar zeker voor de
inrichting van de openbare ruimte en het zicht
van de privétuinen. Koert besloot tot het oprichten
van een 'Tuinenkeuringscommissie Vreewijk' in
1924. Het streven was: de goed aangelegde en
met liefde onderhouden tuin. De oorlog gooide
roet in het tuinplezier maar vanaf 1950 werkte
de tuincommissie weer op volle kracht door het
geven van adviezen en tuinvoorbeelden in het
tijdschrift Onze eigen tuin, al opgericht in 1936.
Nog later ging de onderhoudsvriendelijke tuin
populair worden, waardoor menig gazon werd
vervangen door stoeptegels in allerlei soorten en
maten, maar door de toenemende aandacht voor
ecologisch tuinieren werd ook deze tegenslag
overwonnen. De tuincommissie zet zich nog
steeds in om door voorlichting en begeleiding de
tuinaanleg te bevorderen, ook voor mensen die
dat van huis uit niet gewend zijn. De complete
tegeltuin is taboe verklaard, mede met het oog
op afwateringsproblemen. Alles is erop gericht
Vreewijk weer de aanblik te geven van een echt
tuindorp, een niet geringe prestatie!
Ein Spottbild auf Kimon. Zu den Anfangen der
politischen Karikatur in der griechischen Antike
is de titel van de publicatie van de Bayerischen
Akademie der Wissenschaften in München (auteur
M. Steinhart). Het grote belang van satire in de
oudheid is bekend en ook veel besproken. Onder
andere de oorlogen tussen Grieken en Perzen - al
30
Aanwinsten
