)E MUNCK JZ
*1 I»
74 g'ALlENm.F. Boctatoop®.
Enkele van de gedrukte stukken naar aanleiding van het conflict tussen De Munck en de verzekeraars. Zeeuws Archief, MCC 1570.
om een levensverzekering, maar om een verze
kering van de slaven als handelswaar. Als slaven
een 'natuurlijke dood' stierven (bijvoorbeeld door
ziekte), keerden de verzekeraars niets uit. Ook het
doden van slaven om bijvoorbeeld een opstand te
bestrijden was niet gedekt door de polis, hoewel
daar aan het eind van de achttiende eeuw veran
dering in kwam. Dode en verloren slaven werden
alleen vergoed als er sprake was van 'perikulen
van de zee', waaronder brand aan scheepsboord
of een overval van piraten.
Er was echter nog een eeuwenoud maritiem
principe dat een rol speelde: averij grosse. Daar
van was sprake bij schade (averij) die opzettelijk
was veroorzaakt om het schip en de lading als
geheel te redden. Een voorbeeld was het over
boord werpen van zware handelsgoederen in een
storm om te voorkomen dat een schip zinkt. Het
principe van averij grosse dicteerde dat in zo'n
geval de eigenaren van schip en lading (inclusief
verzekeraars) gezamenlijk deelden in de opgelo
pen schade. Slavenhandelaren meenden dat ook
bij het neerslaan van slavenopstanden sprake
kon zijn van averij grosse. Zonder het neerslaan
ontstond immers het risico het schip geheel te
verliezen.
Over de zaak Middelburgs Welvaren zijn veel
gedrukte brieven en documenten bewaard ge
bleven, zowel van De Munck als van de verzeke-
raars.8 Het is duidelijk dat veel slavenhandelaren
de kwestie op de voet volgden. Er moet veel over
gesproken zijn in de stad en de gemoederen liepen
soms flink op. In een Middelburgs koffiehuis
troffen De Munck en Bomme elkaar en kwam
het tot een ordinaire scheldpartij. De discussie
tussen de reder en de verzekeraars draaide om
twee kwesties: was er sprake van averij grosse en
zo ja, hoeveel was een enkele slaaf waard? Was
de waarde van een slaaf de (Afrikaanse) inkoop
prijs of de hogere (koloniale) verkoopprijs zoals
afgesproken in het contract?
8 Dit artikel is gebaseerd op de stukken in NL-MdbZA,
MCC 1570. Daarnaast is uit de collectie van de Konink
lijke Bibliotheek nog gebruikt: Rekeninge van avarye
commune en averye grosse, per 't schip Middelburgs
Welvaren (Middelburg 1751).
96
Middelburgs Welvaren
