Zeeland 30.1
In december brengt een deputatie van de
magistraat een bezoek aan de graaf van
Vlaanderen in Gent om hem te bedanken voor
alle inspanningen om de pauselijke aflaatbul
van de Sint-Nicolaaskerk te kunnen ontvangen.
Ondertussen reizen priesters stad en land
door om de gelovigen te enthousiasmeren een
pelgrimage naar Biervliet te ondernemen.
Oproepen tot pelgrimage en het klaarmaken van
de aflaatbrieven
Verder gingen er 40 in het Vlaams geschreven
pamfletten de deur uit die aan de kerkdeuren
werden bevestigd. Terwijl de priesters door de
verschillende gebieden reizen en preken, is er een
drukte van belang in de diverse schrijfruimtes.
In de stadsrekeningen worden 27 kostenposten
en locaties vermeld waar 6067 aflaten werden
gekopiëerd.12
De magistraat liet twee zegels maken voor
de Sint-Nicolaaskerk om er de absolutiebrieven
mee te zegelen.13 Anneke van Kerchove en Philips
Gheerlofs zegelden alle brieven, waarvoor ze een
totaal bedrag declareerden van 3.0.0. lb.gr.vls,
nadat ze gecorrigeerd waren door Clays Clauwae-
rd (2750 brieven), schoolmeester Ector Ondeboete
(3000 brieven) en broeder Pieter in 't Zusterhuis
(270 brieven). Jan Suvaerde zorgde voor 44 V4
pond zegelwas.14 Het schrijven van de aflaatbrie
ven was hoofdzakelijk een activiteit die plaats
vond op de kantoren van de zoutzieders. Ook het
corrigeren en zegelen gebeurde in Biervliet. Dat
leverde een besparing op van transport-, reis- en
verblijfskosten en bracht werk in de stad. De net
to financiële opbrengst van de aflaatlaatbrieven
voor de Sint-Nicolaaskerk is niet bekend, omdat
het archief ontbreekt.
Het was gebruikelijk dat de pelgrims metalen
insignes kochten, om aan hun kleding te beves
tigen. Over het vervaardigen en verspreiden van
pelgrimsinsignes voor Biervliet, konden we in de
stadsrekeningen geen posten vinden.
Ommegang van de pelgrims
Ommegangen waren in de Middeleeuwse steden
een algemeen gebruik. Jaarlijks werden er in
Biervliet drie ommegangen gehouden: de Heilige
Kruis-, de Sacraments- en de Onze Lieve Vrouwe
ommegang. Sacramentsdag was op de tweede
Augustijnenstraat in Middelburg. (foto auteur)
Jacob van Deventer, Stadsplattegrond Middelburg, met
Augustijnenklooster, in: Planos de ciudades de los Paises Bajos
III, 1545. (Biblioteca Digital Hispanica)
Augustijnenkaai in Gent, locatie voormalige Augustijnenkerk.
(foto auteur)
zondag of op de tweede donderdag na Pinksteren.
In de stadsrekeningen van het jaar 1404/05
vinden we een verwijzing naar deze jaarlijkse
ommegang onder de volgende uitgavepost voor
drie verklede minstreels. 'Item [betaeld] Jan
Pauwelse ende zinen ghezellen menestrelen die
dien[en]den te om[m]eganghe vanden Heilighe
Sacramente, hem ghegheven 7 sc.gr.vls."15
Tijdens de ommegangen was er in Biervliet
gelegenheid om een toespraak tot het verzamelde
volk te houden vanaf een steiger, de zogenaamde
GFNT
Naar Biervliet om een aflaat
19
