U.
Voorbeeld van dijkonderzoek
In 2009 is de Emelissedijk op Noord-Beveland
onderzocht door archeologisch bureau
Archeomedia. Hierbij is niet alleen de opbouw
van een laat 16e eeuwse dijk met latere ophoging
aangetroffen, maar onder deze dijk bevond zich
een dubbele kleikist op 2,2 m -NAP. Een kleikist
is een uit rijshout (wissen) opgebouwd vlechtwerk
dat, in een af te dammen geul, werd afgezonken.
Deze werd opgevuld met klei om zo binnen één
getij de geul te kunnen afsluiten. De kleikist
onder de Emelissedijk kon aan de hand van de
aangetroffen resten worden gereconstrueerd.
Het houtwerk, bestaande uit elzen- grenen- en
wilgenhout, moet van elders zijn aangevoerd.18
Omdat het aangetroffen hout niet geschikt
was voor een dendrochronologische datering
is op één van de monsters een 14C-datering
uitgevoerd. Deze 14C-datering leverde een
ouderdom op van 1483-1646 cal n. Chr. Daardoor
was duidelijk dat het rijspakwerk wel degelijk
uit de aanlegperiode (1596) van de dijk moest
stammen.19
Emelissedijk
2008 - 2016
Dergelijke rijswerkdammen werden ook nog
toegepast bij de aanleg van de Kreekrakdam
in 1865 en de Sloedam in 1871.20 Daarna werd
overgegaan op het storten van stenen dammen
voor de afsluiting van geulen.
Ontwikkeling van de dijkbekleding
De bescherming van glooiing van de dijk tegen
golfoploop heeft al vanaf de Romeinse tijd
aandacht gekregen.
Om de golfoploop op de dijkglooiing te
beperken werd een breed ongeschonden schor,
een zg. voorland, gebruikt om de dijk te
beschermen. Daarnaast was het al vroeg bekend
dat de glooiing met een flauw beloop de kracht
uit de golven nam.
Maar dat was niet voldoende om het dijk-
lichaam, opgebouwd uit schorrengrond, te
verdedigen. Als eerste staat de bekleding bekend
waarbij tegen de dijkglooiing schorrenplaggen
werden gestapeld terwijl de dijkvoet (plasberm)
werd beschermd door veenplaggen. Daarop volgde
de bescherming met stro dat uitgespreid op de
nkelijke dijk
Doorsnede dijkprofiel, zuid
12,20/9m -
T
I f
31,5m In dit werk/ 24m beschreven door Vlerlingh
t,68m-NAP
Bas Chamuleau, 2016.
schaal +/-1:122
Afb. 9. Kleikist of kistdam onder Emelissedijk 2008 (geel: opeenvolgende fasen opbouwlagen van dijk; oker: zandopvulling van
geul; bruin: rijshout-bodembescherming onder dijk; lichte stroken: kleikist van rijshout). Tekening: B. Chamuleau 2009.
West
52
Dijkenonderzoek Zeeland
