Zeeland 30.2
De gewone oliekever Meloe proscarabeus (foto Niels Godijn).
ze leggen hun eipakketten in de buurt van
bijennesten, waarna de larve op een bloem wacht
op een kans om met een bij mee te liften richting
haar nest. Eenmaal daar aangekomen, wordt de
voedselvoorraad geplunderd, ten koste van de
weerloze bijenlarve. Dijken met een ongestoorde
bodem en vegetatie zijn bij uitstek de plaatsen
waar je oliekevers kunt verwachten.
In Nederland komen tegenwoordig nog
twee nauw verwante soorten oliekevers van
het genus Meloe voor: de gewone oliekever
Meloe proscarabeus en de blauwe oliekever
Meloe violaceus. Beiden leggen hun eieren in de
buurt van grote kolonies zandbijen. Ooit telde
Nederland nog vier andere soorten van het
genus Meloe, deze zijn inmiddels in ons land
uitgestorven. In andere geslachten zijn er nog
de sachembij-oliekever Sitaris muralis, die zoals
de naam al zegt gespecialiseerd is op de gewone
sachembij, en de zuidelijke nieuwkomer zonder
Nederlandse naam Stenoria analis, de alleen
parasiteert op de klimopbij.
Al deze Nederlandse oliekevers parasiteren
op de larven van in de bodem nestelende bijen.
Die bijen moeten jarenlang in grote aantallen
aanwezig zijn om een stabiele populatie olie
kevers mogelijk te maken. De volwassen dieren
zijn daarbij zelf niet erg mobiel, waardoor ze zich
niet gemakkelijk aanpassen aan verstoringen in
het leefgebied. Dit maakt oliekevers een goede
indicator voor bepaalde natuurwaarden.
Mijn vondst van de gewone oliekever in Zuid
Holland heeft mijn interesse gewekt voor deze
soortgroep. Al enkele jaren houd ik mij bezig met
bijen op dijken, en de oliekevers van het genus
Meloe zijn daarvoor heel relevant. Dijken behoren
namelijk tot de weinige plekken in het westen
van het land waar nog grote aantallen wilde
bijen voorkomen. De warme, soms bloemrijke
en onverstoorde taluds vormen zeer geschikte
plekken voor bijen om te foerageren en hun nest
in te graven. In het westen van ons land worden
oliekevers dan ook bijna nergens anders meer
gezien dan op dijken.
In het kader van mijn onderzoeksproject
naar insecten op dijken ('Rijke Dijken van de
Delta') plaatste ik op de natuurnieuwswebsite
Nature Today een oproep voor natuurliefhebbers
om mee te zoeken naar oliekevers. Naast vele
veldwaarnemingen kreeg ik een bericht van
conservator Gerard Heerebout. Mijn oproep
omtrent de oliekevers had zijn aandacht
getrokken en hij vertelde mij over een tweetal
oliekevers op alcohol die tot de natuurhistorische
collectie van het Koninklijk Zeeuwsch Genoot
schap der Wetenschappen behoren.
't Is vol van schatten hier
81
