W i
t Is vol van schatten hier
De collectie C.J.M. Nagtglas.
Etnografica en nog meer uit
West-Afrika
Uit de verzamelingen van het Genootschap
F. (Erik) van der Doe
In 2021 is het 400 jaar geleden dat de West-
Indische Compagnie werd opgericht. Het hoofd
kwartier in West-Afrika was Elmina. Dit oude fort
was eeuwenlang het centrum van de Nederlandse
slavenhandel. In 2022 is het 150 jaar geleden
dat Nederland West-Afrika verliet. Halverwege de
negentiende eeuw bekleedde Cornelis Johannes
Marius Nagtglas er de hoogste functie van
gouverneur-generaal. In die tijd was de trans
Atlantische slavenhandel al lang verboden en
werd de afschaffing van de slavernij in Suriname
en op de Antillen voorbereid. Van Nagtglas is een
aantal objecten in de collectie van het Zeeuws
Genootschap afkomstig die herinneren aan de
tijd dat Nederland vaste voet aan de grond had in
West-Afrika.
De collectie etnografica van Nagtglas bestaat uit
twaalf voorwerpen afkomstig uit West-Afrika.
Deze zijn in 2017 door minister Jet Bussemaker
van OCW tot nationaal beschermd erfgoed
verklaard: een stofgoudbalans, acht goud
gewichtjes, een aardewerk pijpenkop, een aarde
werk theepot en een leren kussenovertrek. Maar
er is meer via Nagtglas in Nederlandse collecties
terechtgekomen. In de verzamelingen van het
Zeeuws Genootschap kwamen van hem onder
meer nog een collectie Afrika-boeken en zijn
papieren nalatenschap uit Elmina.
Cornelis Johannes Marius Nagtglas (1814-1897), de een-na-
laatste Nederlandse gouverneur in West-Afrika, foto uit 1866,
Zeeuws Archief, Zeeuws Genootschap, Zelandia Illustrata IV,
154-92.
Cornelis Johannes Marius Nagtglas
Nadat Fort Elmina in 1637 op de Portugezen
is veroverd, wordt dit het centrum van de
Nederlandse bezittingen in West-Afrika. Aan de
Goudkust (het tegenwoordige Ghana) verrijzen
tientallen grote en kleine forten, waar Afrikaanse
en Nederlandse handelaren elkaar treffen. In de
negentiende eeuw wordt Fort Elmina de zetel van
de gouverneurs namens de Nederlandse regering.
't Is vol van schatten hier
121
