Ijzerhard
Verbena officinalis
Üzerhard is een tamelijk zeldzame,
overblijvende Zeeuwse dijkplant,
die je tot de bloeitijd makkelijk over het
hoofd ziet. De bloemen op zich zijn
tamelijk onopvallend. De bleek-lila
bloemkroon is ongeveer een halve cen
timeter breed. Wat echter opvalt zijn de
lange, dunne en vertakte bloeiaren, die
met vele bloempjes bezet zijn. Tegen de
bloeitijd is de plant ijl bebladerd en valt
vooral de stengel op. Hierdoor ziet
Ijzerhard er dan in zijn geheel nogal
metaaldraad-achtig uit; bovendien zijn
de stengels erg taai. Vandaar waarschijn
lijk de naam Ijzerhard. Vanwege dit
metaalachtige beeld werd in de oudheid
de plant gebruikt voor de behandeling
van verwondingen die door ijzeren
wapens veroorzaakt waren.
Ijzerhard komt, net als een aantal ande
re bijzondere dijkplantsoorten, van oor
sprong uit het Middenlandse
Zeegebied. Als cultuurvolger is
Ijzerhard bij het bevolkt raken van
Noordwest-Europa vanaf ten minste de
Romeinse tijd in het Deltagebied en
Zuid-Limburg terechtgekomen. In het
Deltagebied komt deze 'sun lover' voor
namelijk voor op de zonkant van dij
ken, in een korte vegetatie. Bovendien
is hierbij een vereiste dat de zode zo nu
en dan beschadigd wordt door bijvoor-
Ijzerhard
103