Wollige distel
beeld grazende koeien of schapen, een
tractor, of een maaimachine. Open
grond is namelijk voor de zaden nood
zakelijk om te kunnen kiemen. Door
het taaie 'metaaldraad-karakter' kunnen
IJzerhardplanten mechanische bescha
diging goed weerstaan. Zelfs bladverlies
door beschadiging hoeft geen probleem
te betekenen, doordat ook de groene
stengels van Ijzerhard een bijdrage leve
ren aan de fotosynthese.
Andere soorten waarmee Ijzerhard vaak
gezamenlijk op dijken voorkomt zijn
onder andere Knopig doornzaad,
Gevlekte rupsklaver en Blauw walstro.
Allen ruderale soorten met hun hoofd
areaal in meer zuidelijke landen. Soms
kunnen oude rijsporen, of veepaadjes
op dijken, omzoomd zijn door Ijzerhard
in combinatie met Gewone raket.
Uit langjarig monitoringsonderzoek
blijkt dat Ijzerhard de laatste jaren zeld
zamer wordt in Nederland, en ook in de
aangrenzende landen. De reden voor
het terugtrekken van deze soort naar
zijn hoofdareaal is onbekend. Is gewij
zigd gebruik van de groeiplaatsen de
oorzaak? Geschikte groei-omstandighe-
den lijken echter op de dijken nog vol
doende aanwezig te zijn. Of gaat het om
geleidelijk wijzigende klimatologische
factoren waarop Ijzerhard reageert?
G-J.B.
Cirsium eriophorum
De Wollige distel is een robuuste
composiet, vaak hoger dan f
meter. De opvallend dikke, afzonderlijk
staande bloemhoofden hebben een
spinragachtig wit-wollig omwindsel,
waaraan de plant zijn naam dankt.
De Wollige distel is een Midden- en
Oost-Europese soort, die voorkomt van
Engeland tot ongeveer Midden-
Duitsland. In Nederland werd de plant
tot voor kort alleen gevonden in de Zak
van Zuid-Beveland. Sinds f987 is de
Wollige distel ook bekend van
Walcheren. Eioewel de omstandigheden
waaronder de plant voor lijkt te komen
in Zeeland niet zeldzaam zijn, heeft de
Wollige distel zich nooit verder ver
spreid.
Zeeland kent veel plantensoorten, die
hier de noordgrens van hun versprei
dingsgebied hebben. Dat komt door het
milde zeeklimaat en de relatief warme
dijkhellingen. Warme kalkhoudende
dijktaluds en schapen lijken voor de
Wollige distels een opvallend succesvol
le combinatie. Aan de zaden van de
Wollige distel zitten weerhaakjes en
wanneer een schaap langs de plant
loopt, blijven de zaden aan de vacht van
het schaap kleven. Op een gegeven
moment valt het zaad op de grond en
104
